ေနထီးေဆာင္းျခင္း

ဒီကေန႔ ျပည္ၿမိဳ႕ဘက္မွာ ေနထီး ေဆာင္းတာကို ေတြ႕ၾကရေတာ့ လူေတြအမ်ဳိးမ်ဳိး ေျပာေနၾကတယ္ လို႔ သတင္းမီဒီယာ ဌာနႀကီးတစ္ ခုက အသိ တစ္ေယာက္က ဖုန္း ဆက္ေျပာ လာပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ေမး လာေသးတယ္။ အဲဒါကို လူေတြ က ႏုိင္ငံေရး၊ တုိင္းေရး၊ ျပည္ေရး နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး နိမိတ္ေကာက္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေျပာေနၾကတာ ဆရာ ဘယ္လိုသေဘာရပါသလဲတဲ့။

ေနထီးေဆာင္းျခင္းကို Gr-eek ဘာသာစကားနဲ႔ Halo လို႔ ေခၚပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ Haloဟာ အျမင္ဆုိင္ရာျဖစ္စဥ္ (Opt-ical Phenomena) တစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလင္းဆိုတာ ျပန္ႏုိင္တယ္ (Reflection)၊ ယိုင္ ႏုိင္တယ္ (Refraction) ၊ ေကြ႕ႏုိင္ တယ္ (Diffraction)၊ သန္႔ႏုိင္ တယ္ (Rarefaction)၊ လြင့္စဥ္ ႏုိင္တယ္ (Scattering)၊ ကဲြႏုိင္ တယ္ (Dispersion)၊ အလင္း လႈိင္းထပ္ႏုိင္တယ္ (Diffraction) စတဲ့ ၀ိေသသျဖစ္စဥ္ေတြ ရွိၾက ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ျဖစ္စဥ္ေတြကို လႈိင္း သဘာ၀နဲ႔ ရွင္းျပလို႔ရတယ္။ အခ်ဳိ႕သဘာ၀ေတြကေတာ့ အမႈန္သဘာ၀နဲ႔မွ ရွင္းျပလို႔ရတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အလင္းဟာ တစ္ခါတစ္ရံမွာ လႈိင္းသဘာ၀ ေဆာင္ၿပီး တစ္ခါတစ္ရံမွာေတာ့ အမႈန္သဘာ၀ေဆာင္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ဒါကို အလင္းရဲ႕ ဒြိသဘာ၀ (D-ualistic Nature of Light) လုိ႔ ေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။ ဒီလို သဘာ၀ရွိတဲ့ အလင္း တန္းေတြဟာ ေနမွတစ္ဆင့္ ကမၻာဆီကို တုိး၀င္လာၾကပါ တယ္။

အဲဒီအခါမွာ ကမၻာ့ေလ ထုကို ျဖတ္ၾကရပါတယ္။ အဲဒီ အခါမွာ ကမၻာ့ေလထုထဲမွာ ရွိေန ၾကတဲ့ ဖုန္အမႈန္(Dust)၊ ေရအ မႈန္ (Water Drplets)၊ ေရေပါက္ ေတြ (Water Drops)၊ ေရခဲအ မႈန္ေတြ (Ice Crystals) ေတြကို ျဖတ္သန္းၾကတဲ့အခါ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ အလင္းျပန္တာ၊ ယိုင္ တာစတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ အခါ လူေတြအတြက္ အျမင္အာ ႐ုံဆုိင္ရာျဖစ္စဥ္ေတြ (Optical Phenomena) ေတြ ျဖစ္လာၾက ရပါတယ္။ ဥပမာ-သက္တန္႔ (Rainbow)၊ ေကာင္းကင္ျပာ၊ ေကာင္းကင္နီ၊ တိမ္ျပာ၊ တိမ္နီ၊ တိမ္၀ါ၊ေနထီးေဆာင္း၊ လထီး ေဆာင္း၊ တံလွ်ပ္၊ ေကာ္႐ိုနာ၊ ေနပုံပ်က္ျခင္း၊ လပုံပ်က္ျခင္း၊ ေန အစင္းမ်ားစြာနဲ႔ လအစင္းမ်ားစြာ ထြက္ျခင္းစတဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြ ကမၻာ ေပၚမွာ ေတြ႕လာၾကရပါတယ္။ အံ့ၾသရပ္သပ္႐ႈေမာဖြယ္ရာေတြ ခ်ည္းပါပဲ။

ေနထီးေဆာင္းတာကို အ မ်ားဆုံးျမင္ေတြ႕ရတဲ့ ပုံသဏၭာန္ ကေတာ့ ေနကိုဗဟိုျပဳၿပီး ေနကို ၀န္းရံေနတဲ့ စက္၀န္းသဏၭာန္ ကြင္းေတြကို ျမင္ေတြ႕ၾကရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ အျဖဴေရာင္ အဆင္းရွိတဲ့ ကြင္း ေတြကိုေတြ႕ၾကရေပမယ့္ တစ္ခါ တစ္ရံေတာ့လည္း ကြင္းေတြကို အေရာင္ေတြခဲြျခား ေတြ႕ျမင္ၾကရ ပါတယ္။ အေရာင္ေတြခဲြျခား ျမင္ ရရင္ေတာ့ အေျခခံအေရာင္ ခုနစ္ မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ VIBGYOR (Violet, Indigo, Blue, Green, Yellow,Orange and Red) ေတြက အစဥ္အတုိင္း ေတြ႕ၾကရပါတယ္။

အ တြင္းဘက္အက်ဆုံးမွာ အနီေရာင္ကို ေတြ႕ၾကရပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံေတာ့လည္ ေန (သို႔မဟုတ္) လရဲ႕ အနီးအနား မွာ မေတြ႕ရဘဲ ဆန္႔က်င္ဘက္ ေကာင္းကင္ျပင္မွာေတြ႕ၾကရပါ တယ္။ ေနထီးေဆာင္း (Halo) ျဖစ္စဥ္ဟာ ေနေရာင္ျခည္ အ လင္းတန္းက ေလထဲမွာရွိေနတဲ့ အနား ေျခာက္ဖက္ပါတဲ့ Hexa-gonal ေရခဲပုံေဆာင္ခဲ (Ice Cry-stal) ကို ျဖတ္သန္းတဲ့အခါ အလင္းယိုင္ျခင္း (Refraction) ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာရတဲ့ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Halo ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ ေပၚတဲ့အခါတုိင္း ေလထဲမွာ ေရ ခဲပြင့္ေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ Halo ေတြကို တိမ္ျမင့္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ တဲ့ Cirrostratus Cloud (Cs) တိမ္နဲ႔ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိပါတယ္။ Halo ေတြမွာ 22.Halo 46.Halo ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိရာ 22. Halo ကို ေန႔ခင္းပိုင္း အခ်ိန္အခါမ်ားတြင္ ေတြ႕ရတတ္ေလ့ရွိၿပီး 46.Haloကိုေတာ့ နံနက္ခင္းနဲ႔ ညေနေစာင္းလို ေနျမင့္ေထာင့္နည္းတဲ့ ကာလေတြမွာေတြ႕ရေလ့ ရွိပါတယ္။

ထူးျခားတာကေတာ့ Halo ေတြကို ေန(သို႔မဟုတ္) လေတြကို ဗဟိုျပဳၿပီး ၀န္းရံေနတဲ့ စက္၀ိုင္းမ်ားအျဖစ္ ေတြ႕ၾကရသလို လူ၊ သစ္ပင္၊ အေဆာက္အအုံ၊ ဘုရားေက်ာင္းစတာေတြကိုလည္း ဗဟိုျပဳၿပီး ၀န္းရံေနတဲ့ စက္၀ိုင္းမ်ားအျဖစ္လည္း ေတြ႕ရတတ္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ အခါမွာ လူေတြရဲ႕ ဘာသာေရးယုံၾကည္မႈမ်ား လြန္ကဲမႈမ်ား ေၾကာင့္ သဘာ၀လြန္ျဖစ္စဥ္မ်ား (Super Natural Phen-omena) အျဖစ္ ေျပာဆို လာတတ္ၾကပါတယ္။ ျပည္ၿမိဳ႕မွာ ဒီကေန႔ ေတြ႕ခဲ့ ၾကရတဲ့ ေနထီးေဆာင္းျဖစ္စဥ္က ေတာ့မုတ္သုံကာလႀကီးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အလယ္ပိုင္းမွာ ေလေအးေတြ ေရခဲအမႈန္ေတြ တုိး၀င္လာေရာက္ျဖစ္ေပၚေနတာကို သိလာရေတာ့ ေျမာက္ဘက္က ေလေလးေတြ အားေကာင္းေနတာကို ျပသေနၿပီး ေတာင္ဘက္က မုတ္သုံေလကေတာ့ မတုိးႏုိင္ဘဲ အား ေလ်ာ့ေနတာကိုလည္း ျပသေနပါတယ္။ ေနထီးေဆာင္းရင္ေတာ့ မၾကာမီ မုိးရြာတတ္တယ္လို႔ မိုးေလ၀သခန္႔မွန္းေရးမွာေတာ့ ယူဆထားေၾကာင္းပါဗ်ာ။