“ႏုိင္ငံေရး နည္းအရ စဥ္းစားမလား၊ တုိက္ပြဲ နည္းနဲ႔ စဥ္းစားမလား”

ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ ဒု စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္ (ဓာတ္ပံု – နန္းသီရိလြင္ / ဧရာဝတီ)

by ဧရာ၀တီ

တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လက္ရွိအေျခအေနေတြကုုိ ေလ့လာသုံးသပ္ဖုိ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ တပ္ဖြဲ႔ေတြ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဧၿပီလ ၂၈ ရက္ေန႔က ထုိင္းႏုိင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ ႏွစ္ရက္ၾကာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီ အစည္းအေ၀းကုိ မၾကာေသးမီကမွ အေမရိကန္ႏုိင္ငံကုိ တရား၀င္ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) ဒု စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္ လည္း တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္ ဟာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန တာ၀န္ ရွိသူေတြနဲ႔ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေရွ႕အလားအလာေတြကုိ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္ ကုိ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အလားအလာ၊ မၾကာေသးမီက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အစုိးရ စစ္တပ္နဲ႔ KIA တုိ႔ ထိပ္တုိက္ရင္ဆုိင္မႈ၊ အေမရိကန္ခရီးစဥ္ရဲ႕ အက်ဳိးရလဒ္ေတြကုိ ဧရာ၀တီ သတင္းဌာန သတင္း ေထာက္ေတြျဖစ္တဲ့ လင္းသန္႔နဲ ၿငိမ္းၿငိမ္း တို႔က ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။

ေမး။   ။ အေမရိကန္ခရီးစဥ္ ေအာင္ျမင္မႈ ဘယ္ေလာက္ အတုိင္းအတာ ရွိခဲ့ပါသလဲ။

ေျဖ။   ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈကို သိပ္မေျပာဘဲနဲ႔ ဘာေတြလုပ္ခဲ့တယ္ဆုိတာ အရင္ေျပာခ်င္ပါတယ္၊ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈဆုိတာထက္ ေနာက္ဘာေတြ ျဖစ္လာမလဲဆုိတဲ့ အေပၚပဲ သံုးသပ္ရမွာပါ၊ က်ေနာ္တုိ႔က State Department ေရာ၊ တျခား႒ာနေတြနဲ႔ေရာ၊ ၿပီးေတာ့ တာ၀န္ရွိတဲ့ အဆင့္ျမင့္ပုဂၢိဳလ္ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားနဲ႔ ေတြ႔ျဖစ္ပါတယ္၊ ေတာ္ေတာ္ေက်နပ္ အားရစရာ ေကာင္းတယ္လုိ႔ပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ေမး။   ။ အေမရိကန္က ကခ်င္ျပည္နယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္ေလာက္အထိ အာမခံႏုိင္တဲ့၊ ပါ၀င္ကူညီႏုိင္တဲ့ ကတိ စကားေတြ ေပးခဲ့ပါသလဲ။

ေျဖ။   ။ ကတိအေနနဲ႔မဟုတ္ဘဲ၊ သူတုိ႔ ဆႏၵက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုပ္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး Process တခုလံုးအေပၚမွာ တကယ္ စိတ္၀င္တစားရွိၿပီး၊ပါ၀င္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိတယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းရတယ္၊ ပါ၀င္ဖုိ႔ မပါ၀င္ဖုိ႔ ဆုိတာေတာ့ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာ အစုိးရနဲ႔လည္း ညႇိဖုိ႔ လုိအပ္မယ္လုိ႔ သေဘာေပါက္တယ္။

သို႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တ႔ုိ KIO အေနနဲ႔ကေတာ့ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔ကတည္းက ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္ နဲ႔ တ႐ုတ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ပါ၀င္ဖုိ႔ ဖိတ္ေခၚထားတာျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါကုိက်ေနာ္တုိ႔ ျပန္ၿပီး သတိေပးပါတယ္။

KIO အေန နဲ႔ေရာ၊ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြအေနနဲ႔ေရာ၊ ပါ၀င္ေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိပါတယ္၊ အဲဒီေတာ့ အစိုးရက မဖိတ္ေခၚ ေသာ္လည္း နည္းလမ္းရွာၿပီးပါ၀င္ဖုိ႔ သင့္ပါတယ္လုိ႔  ျပန္ၿပီး တင္ျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။   ။ တ႐ုတ္နယ္စပ္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ တုိက္ပြဲေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္က ပါ၀င္ခ်င္တယ္ဆုိေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အတြက္ အဟန္႔အတားေတြမ်ား ျဖစ္ေနမလား။

ေျဖ။   ။ ဒီကိစၥကေတာ့ အျမင္ ၂ မ်ိဳး ရွိႏုိင္ပါတယ္၊ တ႐ုတ္နယ္စပ္မွာ ျဖစ္ေနေတာ့၊ တျခား အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ပါ၀င္မႈကို တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံက စုိးရိမ္တဲ့ စိတ္ေတြ ရွိႏုိင္ပါတယ္။

သို႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြ၊ ခံယူခ်က္ေတြ နားလည္မႈေတြကို ေသခ်ာ ေဖာ္ျပႏုိင္လုိ႔ ရွိရင္ အဆင္ေျပမယ္ လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

ေမး။   ။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ေသနတ္သံေတြ ရပ္စဲၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တကယ္ေပၚထြန္းေအာင္ အေမရိကန္၊ ကုလ သမဂၢနဲ႔ ႏုိင္ငံ တကာ ရဲ႕ ပါဝင္မႈ အခန္းက႑ ဘယ္ေလာက္အထိ အေရးႀကီးပါသလဲ။

ေျဖ။   ။ အေရးႀကီးပါတယ္၊ အခု တုိက္ပြဲျဖစ္ေနတာ ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္ ရွိလာၿပီ ျပႆနာျဖစ္ေနတာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၊ ၆၀ ေလာက္ ေရာက္ လာၿပီဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ဘက္ထဲပဲ ေျဖရွင္းဖုိ႔အတြက္ အခက္အခဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ KIO က ယံုၾကည္တယ္။

အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက မပါဝင္လုိ႔ မျဖစ္သလုိ၊ အေမရိကန္လုိ ႏုိင္ငံမ်ိဳးက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ Engagement (ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရး) ေပၚလစီနဲ႔ ထဲထဲဝင္ဝင္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ ႏုိင္ငံႀကီးျဖစ္တာေၾကာင့္၊ ဒီလိုႏုိင္ငံႀကီးေတြက ပါဝင္မွသာလွ်င္ ဒီ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ Process တခုလံုးက ေအာင္ျမင္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္တာျဖစ္တယ္။

ေမး။   ။ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိေတာ့ ဒါဟာ ျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ့သူေတြကပဲ ေဖာ္ေဆာင္ရမွာ၊ ႏုိင္ငံတကာကို အားကုိးစရာ မလုိ ဘူးေျပာၾကတယ္၊ အထူးသျဖင့္ တုိင္းရင္းသား အင္အားစုေတြကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာက ပါဝင္ဖုိ႔ လုိလားေပမယ့္ အစုိးရက လိုလားမႈ မျပဘူး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥ ႏုိင္ငံတကာက တကယ္ပါဝင္သင့္သလား၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ သေဘာထားနဲ႔ KIA သေဘာထားကေရာ ဘယ္လုိရွိလဲ။

ေျဖ။   ။ အစုိးရတုိင္းကေတာ့ ႏုိင္ငံတြင္းမွာျဖစ္တဲ့ကိစၥေတြကို အျခားႏုိင္ငံေတြကလာ ေျဖရွင္းေပးတာ သေဘာက်မယ္ မထင္ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ျပႆနာမ်ိဳးေတြမွာ တျခားႏုိင္ငံေတြက ဝင္ၿပီး ကူညီေျဖရွင္းေပးလို႔ပဲ ေနာက္ဆံုး ေျပလည္ သြားတာခ်ည္းပဲျဖစ္ ပါတယ္။

တခု သတိထားမိတာကေတာ့ ကုိယ့္ရဲ႕ ျပည္တြင္း အေရးကို ျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဦးစီးဦးေဆာင္လုပ္ၿပီး ေျဖရွင္း သင့္တယ္၊ သုိ႔ေသာ္လည္း အသိသက္ေသ အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာက ပါဝင္ဖုိ႔လိုတယ္။ ႏုိင္ငံတကာကို ဖိတ္ေခၚတယ္ဆုိတာ က က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ အေရးကို ႏုိင္ငံတကာက သူတုိ႔ရဲ႕ အျမင္၊ သူတုိ႔ရဲ႕ သေဘာထားေတြ နဲ႔ သူတုိ႔ႀကိဳက္သလုိလာၿပီး လုပ္ပါလုိ႔ ဖိတ္ ေခၚတဲ့ သေဘာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး၊ လုပ္ငန္းစဥ္အေပၚမွာ သမာသမတ္ရွိရွိနဲ႔ လုပ္သြားႏုိင္ဖုိ႔ ကူညီေပးပါဆုိတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။   ။ အေမရိကန္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး Peace Process မွာ ပါဝင္ခ်င္တယ္ဆုိေတာ့ သူက ေစာင့္ၾကည့္တဲ့(Mornitoring) ကိစၥမွာ အစအဆံုး ပါဝင္မယ္ဆုိတဲ့ သေဘာလား။

ေျဖ။   ။ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္ကေတာ့ Process တခုလံုးမွာပါဝင္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္၊ သုိ႔ေသာ္လည္း ဘယ္လုိပါဝင္မယ္ဆုိတဲ့ အပိုင္း ကိုေတာ့ အားလံုးနဲ႔ ညွိႏႈိင္းရမွာပါ။

ဥပမာ ျမန္မာစကားနဲ႔ဆုိရင္ ေလ့လာသူလုိ႔ ေျပာရင္ နည္းနည္း အဓိပၸာယ္က ေပါ့သလုိျဖစ္ပါတယ္၊ ႏုိင္ငံတကာကေတာ့ Observer လုိ႔ သံုးတာလည္း ေတြ႔ရတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ Process ဘက္မွာ ပါဝင္ၿပီးေတာ့ အဓိက သက္ေသအေနနဲ႔ အကူအညီ ေပးႏုိင္ဖုိ႔ပါ။

ေမး။   ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးႏြးပြဲမွာ အေမရိကန္ ပါ၀င္ဖုိ႔ အေလးအနက္ စဥ္းစားမယ္လုိ႔ ရန္ကုန္ အေမရိကန္ သံ႐ံုးကလည္း ေျပာ ေပမယ့္၊ ျမန္မာအစုိးရရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ ရွိသူက ဒီကိစၥ က မလုိအပ္ဘူး၊ သူတုိ႔ဘာသာ ေျဖရွင္းလုိ႔ရတယ္လုိ႔ဆုိတယ္၊ သမၼတရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးရဲထြဋ္ ေျပာတာကုိ အစုိးရအေနနဲ႔ နားေထာင္လုိ႔ ရပါတယ္၊ “အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ ရဲ႕ Track Record (လက္ေတြ႔ေအာင္ျမင္မႈ) ကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အာဖဂန္နစၥတန္တို႔ အီရတ္တုိ႔ကုိ ၾကည့္ၿပီး Impressive (အထင္မႀကီး) မျဖစ္ဘူး” လုိ႔ဆုိတာဟာ အစုိးရကို ကုိယ္စားျပဳတဲ့ စကားမ်ိဳးလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဦးရဲထြဋ္ ေျပာတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ သမၼတကို ကုိယ္စားျပဳေျပာ တာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အေမရိကန္ ပါလာမွာကို စုိးရိမ္လုိ႔ ႀကိဳကန္တဲ့သေဘာလား ဘယ္လုိ ထင္ပါလဲ။

ေျဖ။   ။ က်ေနာ္တုိ႔ U.S မွာ ေရာက္ေနခ်ိန္မွာပဲ ကခ်င္ေဒသမွာျဖစ္ေနတဲ့ တုိက္ပြဲေတြ အေပၚမွာ မွားယြင္းတဲ့ သတင္းေတြ တက္ လာတာေတြ႔ရတယ္၊ ေနာက္ၿပီးေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ ခံယူရမယ့္ တခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြ အေပၚမွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ အယူ အဆ ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကြဲလြဲေနပါတယ္။

ၿပီးေတာ့ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးရဲထြဋ္ကေန ႏုိင္ငံတကာက ဝင္ပါစရာမလုိဘူး၊ အေမရိကန္လည္း မလုိဘူးလုိ႔ ေျပာတယ္၊ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ဒီကိစၥက ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးတာ မရွိေပမယ့္၊ ဒီတႀကိမ္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ေမးဖုိ႔ ျပင္ဆင္ ထားပါတယ္။ ဦးရဲထြဋ္ရဲ႕ ေျပာ ေရးဆုိခြင့္၊ အခြင့္အေရးအရ သူေျပာတဲ့ စကားေတြက အစုိးရရဲ႕ အာေဘာ္နဲ႔ ဘယ္ေလာက္ အက်ံဳးဝင္သလဲ၊ အတည္ျဖစ္သလဲ ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ ေသခ်ာမသိပါဘူး၊ သမၼတရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ တေယာက္ အေနနဲ႔ ေျပာတဲ့စကားဟာ အစုိးရပုိင္းကေန အျမင္ ေတြ ထင္ဟပ္တာ ျဖစ္မယ္လုိ႔ ျမင္တယ္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပည္တြင္းေရးျဖစ္ေပမယ့္၊ ျပည္တြင္းက မေျဖရွင္းႏုိင္တာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ ပါဝင္ဖုိ႔ လုိ တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔က ထပ္ၿပီး ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ေမး။   ။ အခု ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းက တုိက္ပြဲေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမစ္ႀကီးနားမွာ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ အစုိးရကို စာပုိ႔တယ္လုိ႔လည္း သိရ တယ္၊ အစုိးရဘက္က ဘယ္သူေတြပါမလဲ၊ အျခား ဘယ္သူေတြကိုေရာ ပါဝင္ေစခ်င္တာလဲ။

ေျဖ။   ။ KIO ကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ကေန UPWC ဦးေအာင္မင္းတုိ႔အဖြဲ႔ကုိ ဖိတ္ေခၚတာပါ၊ KIOကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔နဲ႔ အစုိးရ ကိုယ္ စားလွယ္ေတြ႔တာ ေအာက္တုိဘာလက ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္တယ္၊ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ NCCT ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ပါဝင္ေနတာျဖစ္တယ္၊ အဲဒီအေျခအေနမွာပဲ တုိက္ပြဲေတြ တစတစ ပိုမ်ားလာတဲ့အေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ႏွစ္ဘက္ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားကို သီးသန္႔ေတြ႔ၿပီးမွ သံုးသပ္ဖုိ႔ ေဆြးေႏြးေမးျမန္းစရာရွိတာ ေမးျမန္းဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လုိ႔ KIO ဗဟုိ ေကာ္မတီက ယူဆတဲ့ အတြက္ ဖိတ္ေခၚ တာပါ၊ အဲဒီအစည္းအေဝးမွာ အရင္ပါၿပီး UN နဲ႔တ႐ုတ္ အစုိးရ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ NCCT အဖြဲ႔ဝင္မ်ားနဲ႔ UNFC အဖြဲ႔ဝင္မ်ားကို ဖိတ္ေခၚဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ျပင္ဆင္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။   ။ သမၼတ႐ံုးက ဦးရဲထြဋ္ကိုေရာ ဖိတ္ေခၚဖုိ႔ အစီအစဥ္မရွိဘူးလား။

ေျဖ။   ။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ ဦးရဲထြဋ္လည္း ပါဝင္ေစခ်င္ပါတယ္၊ တခ်ိဳ႕အစီအစဥ္ေတြလည္း ေဆြးေႏြးဖုိ႔လည္း လုိအပ္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ထင္တယ္။

ေမး။   ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ အေမရိကား သြားတဲ့ ခရီးစဥ္ မတုိင္ခင္က ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တုိက္ပြဲေတြ တအား ျဖစ္ေနၿပီး ခရီးစဥ္ အခ်ိန္ အတြင္းမွာပဲ တုိက္ပြဲေတြက ႐ုတ္တရက္ ရပ္သြားတာ ေတြ႔ရတာကုိ ထူးျခားစြာသတိထား မိတယ္၊ ဘာေၾကာင့္လုိ႔ ထင္လဲ။

ေျဖ။   ။ သူတို႔ ရည္မွန္းခ်က္ ေရာက္သြားတာေတြလည္းပါ ပါတယ္၊ ဥပမာ၊ ပန္ခမ္း ဂိတ္ ေပါ့၊ ဦးရဲထြဋ္ ေျပာတာက KIA က တပ္စြဲဖုိ႔ ေနရာယူတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္လုိ႔ ေျပာတယ္၊ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေနရာက တုိက္ပြဲ စျဖစ္ကတည္းက က်ေနာ္တို႔ ယူထားတဲ့ ေနရာ ျဖစ္ပါတယ္၊ အခုမွ သြားၿပီးယူရတဲ့ ေနရာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလို ေနရာေတြမ်ိဳးကုိ က်ေနာ္တုိ႔က ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့မွ တဖက္နဲ႔ တဖက္ ေနရာေတြ ျပန္လည္ခ်ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ သူတုိ႔ ပန္ခမ္းဂိတ္ကုိ ရရွိသြားတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ အဲဒီေနရာမွာ တုိက္ပြဲေတြ မရွိေတာ့ဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ရည္မွန္းခ်က္ ျပည့္သြားလုိ႔ တိုက္ပြဲေတြ မရွိေတာ့တာလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

ေမး။   ။ တခ်ိဳ႕က ျမန္မာစစ္တပ္က ေသနတ္ စ ေပါက္တာ၊ တခ်ိဳ႕ကKIA က ေသနတ္ စေပါက္တာ၊ တခ်ိဳ႕ကလည္း ျမန္မာ စစ္ တပ္က KIA ကုိ ေသနတ္ ေပါက္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္တာလုိ႔ ေျပာတယ္၊ ဘယ္ဟာက အမွန္လဲ။

ေျဖ။   ။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္ဟာ အမွန္လဲလုိ႔ေျပာရင္ က်ေနာ္တုိ႔က ဒုိင္လူႀကီးမရွိတဲ့ေနရာမွာ ေျပာရမွာျဖစ္ေတာ့ မေျပာခ်င္ဘူး၊ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီလုိ အေနအထားမ်ိဳးမွာ ဘယ္လုိ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ိဳးနဲ႔မွ တုိက္ပြဲေတြ မျဖစ္သင့္ဘူးလုိ႔ပဲ ေျပာခ်င္တယ္။

ေမး။   ။ ပန္ခမ္းဂိတ္က ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးတဲ့ ဂိတ္မ်ိဳး ျဖစ္ေနလုိ႔လဲ။

ေျဖ။   ။ ပန္ခမ္းဂိတ္ဆုိတာက တ႐ုတ္ျပည္ဘက္ကို ဝင္တဲ့ ဂိတ္တခုပါ၊ တရားဝင္ဂိတ္မဟုတ္ေပမယ့္၊ ႏွစ္ ႏုိင္ငံကို ဆက္သြယ္တဲ့ ဂိတ္တခုပါ၊ အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ေျပာရမွာျဖစ္ပါတယ္၊ အခုလည္းပဲ ဒီေနရာကို ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရးကေတာ့ စစ္ေရးနည္းနဲ႔ မဟုတ္ဘဲ ေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ အေျဖရွာဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ေမး။   ။ ဒါဆုိ စစ္တပ္က ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ဗ်ဴဟာအရ အေရးႀကီးတဲ့ ေနရာေတြကို လႊမ္းမိုးသြားၿပီလား။

ေျဖ။   ။ ဥပမာ ပန္ခမ္းဂိတ္ကိုရရင္ ရည္မွန္းခ်က္က ျပည့္သြားၿပီ၊ ဒီ ေနရာမွာ တုိက္ပြဲ ရွိစရာမလုိေတာ့ဘူး၊ ဒါေပမယ့္ တျခား ရည္ မွန္းခ်က္တခု အတြက္ဆုိရင္ တုိက္ပြဲတခု ထပ္ၿပီးလုပ္ဖုိ႔ လုိအပ္မလား၊ ဒါေၾကာင့္ MPC ကုိ တုိက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း ဆက္သြယ္ၿပီး အစုိးရက ႏုိင္ငံေရး နည္းအရ စဥ္းစားမလား၊ တုိက္ပြဲ နည္းနဲ႔ စဥ္းစားမလားဆုိတာ ျပန္သံုးသပ္ေပးပါလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က တရားဝင္ အေၾကာင္းၾကားထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။   ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ Observers ေတြလုိ႔ေျပာတဲ့ ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္၊ တ႐ုတ္၊ အဂၤလန္ တုိ႔ကို ပါဝင္ေပးဖုိ႔ဖိတ္ ေခၚ ထားတယ္၊ အခု အေမရိကန္ကိုလည္း ကုိယ္တုိင္ ဖိတ္ၾကားခဲ့တယ္ ဆုိေတာ့၊ အခု ဒီတေခါက္ ဦးေအာင္မင္း တုိ႔ကုိ ျမစ္ႀကီးနား အစည္းအေဝး လုပ္ဖုိ႔ ဖိတ္ၾကားတဲ့အခါမွာ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္တုိ႔ ပါသင့္တယ္ ဆုိတဲ့အခ်က္ မပါခဲ့ဘူး။

ေျဖ။   ။ ဒီတႀကိမ္မွာ သူတုိ႔ပါဝင္လာေရး ေဆြးေႏြးခ်က္မရွိဘူး၊ ဒီကေန႔ပဲ အေၾကာင္းၾကား လုိက္ပါၿပီ၊ တကယ္ေတာ့ KIO နဲ႔ အစုိး ရ နဲ႔ ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ U.N ၊ တ႐ုတ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ပါၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္၊ တႏုိင္ငံလံုး လုပ္ေနတဲ့ Process မွာ ႏုိင္ငံတကာက ပါဝင္လာဖို႔ အဓိက က်ေနာ္တုိ႔က ျဖစ္ေစခ်င္တာပါ။

ေမး။   ။ NCCT အစည္းအေ၀းေတြမွာေရာ ႏုိင္ငံတကာ ပါဝင္လာဖုိ႔ ဘယ္လုိရွိလဲ။

ေျဖ။   ။ NCCT က ဒီကေန႔ အစည္းအေဝး ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ႏုိင္ငံတကာက Peace Process ေတြမွာ ပါဝင္လာဖုိ႔ လုိအပ္တယ္ လို႔ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဘယ္အခ်ိ္န္မွာ ဘယ္လုိပံုစံ ပါဝင္မယ္ဆုိတာ UPWC နဲ႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ညႇိႏႈိင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။   ။ အေမရိကန္ ခရီးစဥ္က ပထမဆံုး အႀကိမ္ KIA ကုိ State Visit ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ ဖိတ္ၾကားခံရတာျဖစ္တယ္ ဆုိေတာ့ KIO ဆုိတာကို သူတုိ႔က Independent လို႔ သေဘာထားလား၊ အေမရိကန္ တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့တုန္းက ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တာမ်ိဳး၊ သူတုိ႔ဘက္က ေမးတာမ်ိဳးေတြ ရွိလား။

ေျဖ။   ။ အေမရိကန္က တာ၀န္ရွိသူေတြ ကိုယ္တုိင္က ဒီေမးခြန္းကို ေမးပါတယ္၊ က်ေနာ္တို႔ ျပန္ေျဖတာက ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၉ ရက္ေန႔ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ မေနာကြင္း လူထု အစည္းအေဝးမွာ U.N ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ႕ ေရွ႕မွာပဲ လူထုကို သတင္းစကား ေပး တာ ကေတာ့ Kachin Indenpent Orgazination ၊ Indenpence ကို Freedom and Liberty လုိ႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိတယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

တဖက္ ကလည္း အစုိးရကို က်ေနာ္တုိ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာတာက က်ေနာ္တို႔ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားဟာ လြတ္လပ္ေရး ရခ်င္လုိ႔ စစ္ တုိက္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္၊ ဒီကေန႔လည္း လြတ္လပ္ေရးကို လိုခ်င္သလုိ၊ ေနာင္လည္း လုိခ်င္တယ္၊ က်ေနာ္တုိ႔ အခု ေဆြးေႏြးေန တာက က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ အရင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ ျပည္ေထာင္စုမွာ အတူတကြ တန္းတူ ေနထုိင္ေရးျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားမ်ား လက္ခံႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး အေနအထားကိုေပးပါ၊ က်ေနာ္တုိ႔ အတူတကြေနမယ္လုိ႔ ေဆြးေႏြး ေနတာျဖစ္ပါတယ္၊ ႏုိင္ငံေတာ္ကေန ဘယ္ေတာ့မွ မခြဲထြက္ဘူးလုိ႔ လက္မွတ္ထုိးမယ့္အစား၊ ႏုိင္ငံေတာ္ကေန ခြဲထြက္ စရာ မလုိေအာင္ ဘယ္လုိ အတူတကြေနၾကမလဲလို႔ ဆုိတဲ့ အပိုင္းကုိ အဓိကထားၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ ေထာက္ျပေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။   ။ အခု အေမရိကန္ကလည္း KIO၊ KIA နဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေနၿပီ၊ တဆက္တည္းမွာ ျမန္မာအစုိးရနဲ႔လည္း ထိေတြ႔ ဆက္ဆံမႈ လုပ္တဲ့အခါ Military to Military (စစ္တပ္ခ်င္း ဆက္ဆံေရး) ေပါ့။ အဲဒီကိစၥကုိ ဘယ္လုိျမင္လဲ၊ ဘယ္လုိ သေဘာထား ရွိပါသလဲ။

ေျဖ။   ။ ဒီစစ္တပ္ခ်င္း ဆက္ဆံေရး ကိစၥက က်ေနာ္တုိ႔ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ အေရးႀကီးသလုိ၊ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အခန္းက႑လည္း အေရးႀကီးတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးဆုိတာ အခုမွပိုၿပီး ေသေသခ်ာခ်ာ သိလာရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီ စစ္တပ္ခ်င္း ဆက္ ဆံေရးကုိ ႏုိင္ငံတကာက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနၿပီလို႔ က်ေနာ္တုိ႔က ခံစားရတယ္၊ ဒီအေျခအေနမ်ိဳးကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေထာက္ခံသလား၊ မေထာက္ခံဘူးလားလို႔ ေမးတဲ့ ေမးခြန္းက အေတာ္အေျဖရ ခက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာတဲ့ အခ်က္ ၂ ခ်က္က ပထမ ျမန္မာႏုိင္ငံ အစုိးရက ျပည္သူလူထုကို ေပးေနတဲ့ သတင္းစကား က “အခုလို စစ္တပ္ခ်င္း ဆက္ဆံေရး လုပ္ တယ္ ဆုိတာ အစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ မွန္ကန္လုိ႔ အေမရိကန္လုိ ႏုိင္ငံႀကီးေတြ က ေထာက္ခံေနတာ ျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး သတင္း စကား ေပးေနတယ္။

က်ေနာ္တုိ႔ နားလည္တာက ဒီသတင္းစကားက မွားတယ္၊ အေမရိကန္ အစုိးရက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ကူညီတာသာျဖစ္ တယ္၊ မွန္ကန္လုိ႔ အကူအညီေပးတာ မဟုတ္ဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ အစုိးရအေနနဲ႔ ဒီကိစၥမွာ လူထုကို အသိေပးသင့္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။

ဒုတိယ အခ်က္အေနနဲ႔ အေမရိကန္ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာက လုပ္ေနတဲ့ စစ္တပ္ခ်င္း ဆက္ဆံေရး ကိစၥမွာ စစ္ေရး နဲ႔ ပတ္သက္ တဲ့ တုိက္ပြဲ စြမ္းရည္ျမွင့္တင္ေပးတဲ့ ေလ့က်င့္ေရးမ်ိဳးကို မေပးဘူးလုိ႔ ေျပာေနေပမယ့္၊ နည္းပညာ တခုကို ဘယ္ေနရာမွာပဲ သံုးရ မယ္ ဆုိတာ ပံုေသမရွိပါဘူး။

တကယ္လုိ႔ ဒီနည္းပညာမ်ားနဲ႔ တုိင္းရင္းသားမ်ားအက်ိဳး ထိခိုက္ေစႏုိင္တဲ့ စစ္ေရးမွာ တုိက္ခုိက္ေရး စြမ္းရည္ေပးႏုိင္တဲ့ပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ လာရင္ တုိင္းရင္းသားမ်ားက စကားေျပာဖုိ႔ ရွိပါတယ္လုိ႔ အဓိက ဒီ ၂ ခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔က သတင္းစကား ေပးထားတာျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။   ။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ေသနတ္သံေတြ ရပ္စဲသြားၿပီး တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေပၚထြန္းလာဖုိ႔ ဘယ္ေလာက္ အထိ ၾကာမလဲ၊ ဘယ္လုိပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္လုိ႔ရမလဲ၊ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ၾကမလဲ။

ေျဖ။   ။ ပထမ တခ်က္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈအတြက္ အခ်ိန္ၾကာေနတာက Political Dialogue မွာ အခ်ိန္တုိဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္၊ တခ်ိဳ႕အျမင္က အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ မခ်ဳပ္ႏုိင္လုိ႔  ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး လုိ႔ ျမင္တယ္။

က်ေနာ္တုိ႔ နားလည္တာက မွန္ကန္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြအတြက္ အာမခံခ်က္ရွိရင္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆုိတာက ခ်က္ ခ်င္း ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ကိစၥပါ၊ အဲဒီက်ရင္ ေသနတ္သံေတြ၊ တုိက္ပြဲေတြ အားလံုး ရပ္စဲသြားမွာျဖစ္ပါတယ္၊ အခု Single Text ဆုိတဲ့ Process ေပၚ ေရာက္ေနပါၿပီ၊ ဒါေပမယ့္ သေဘာတရားနဲ႔ အေတြ႔အႀကံဳအရကေတာ့ ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ အမ်ားႀကီး အားနည္းေနပါေသး တယ္။

ေမး။   ။ ျမန္မာျပည္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ အစိုးရအဆက္ဆက္ လက္၀ါးႀကီးအုပ္တာေတြ႔ရတယ္၊ သူတုိ႔က Dialogue လုပ္ၿပီဆုိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ NLD ပါတီ၊ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ အစည္း ေတြနဲ႔ သပ္သပ္၊ ဒီဘက္က လူေတြကို သပ္သပ္လုပ္တယ္၊ ဗမာအစုိးရ ကိုယ္တိုင္က အၿမဲ Divide and Rule ကို မဟာဗ်ဴဟာ က်က် အၿမဲသံုးတာ ေတြ႔ရတယ္။ တကယ္သူတုိ႔ Dialogue လုပ္ခ်င္တာလား၊ လုပ္တဲ့အခါက်ရင္ တုိင္းရင္းသားကို သပ္သပ္တခု၊ ဗမာ ကို သပ္သပ္တခု၊ ဒီမုိကေရစီအုပ္စုနဲ႔ သပ္သပ္ လုပ္တာမ်ိဳး ျဖစ္မေနဘူးလား။

ေျဖ။   ။ က်ေနာ္တုိ႔ NCCT ကေန တင္ျပထားတဲ့ စာတမ္းမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ Political Dialogue လုပ္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဟာကို ဘယ္လုိ လုပ္ၾကမလဲ၊ ဘယ္သူေတြ ပါဝင္မလဲဆုိတာကို Politiacl Frame Work အတူ တကြ ေရးဆြဲဖုိ႔ဆုိတာ တင္ျပထားပါတယ္၊ အဲဒီမွာ အားလံုးပါဝင္ဖုိ႔ တကြဲတျပားမျဖစ္ဖုိ႔ တင္ထားတာ ျဖစ္တယ္။

အားလံုးဆုိတာက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရွိတဲ့ အင္အားစုမ်ား၊ ပါဝင္သင့္တဲ့ သူေတြအားလံုး ပါဝင္ရမယ္္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က တင္ျပထားပါတယ္၊ သုိ႔ေသာ္လည္း အစုအဖြဲ႔ခြဲတဲ့ ကိစၥမွာေတာ့ အစုိးရနဲ႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေဆြးေႏြးဖုိ႔ က်န္ပါေသးတယ္၊ ဥပမာ အစုိးရ ဘက္ မွာေတာင္ အစုိးရကတဖြဲ႔၊ တပ္မေတာ္ကတဖြဲ႔၊ လႊတ္ေတာ္က တဖဲြ႔ တက္မယ္လို႔ေျပာတယ္။ နားလည္တာက အစုိးရလုိ႔ ေျပာ လိုက္ ရင္ ဒီ ၃ ဖြဲ႔လံုး ပါ ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ၊ အစုိးရ၊ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြက ဘယ္လုိပါဝင္ မလဲ၊ အျခားပါဝင္သင့္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြက ဘယ္သူေတြ ရွိသလဲ၊ အဲဒီ Frame Work မွာ အတူတကြေရးဆြဲၿပီး ပါဝင္ဖုိ႔ ၊တကြဲ တျပား မျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။

ေမး။   ။ တုိင္းျပည္ရဲ႕တံခါး နည္းနည္းေလး စၿပီးဖြင့္လုိက္ၿပီဆုိေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ဘာသာေရး၊ လူမႈ ေရး၊ CSO(လူထု အေျချပဳ လူမႈအဖြဲ႕)ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ အစုိးရက ဘယ္ေလာက္ကန္႔သတ္မႈေတြ ရွိေနေသးလဲ၊ ဒါမွမဟုတ္ ေျဖေလွ်ာ့မႈေတြ လုပ္ေပးလား။

ေျဖ။   ။ အစုိးရ အေနနဲ႔ CSO ေတြကို အားေပးတယ္လို႔ ေျပာေသာ္လည္း၊ အလုပ္လုပ္ႏုိင္ေအာင္ တြန္းအားေပးတဲ့ အေနအထား ေတာ့ မေရာက္ဘူးလုိ႔ ယံုၾကည္တယ္၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္မေရးထုိးမီ လူထုနဲ႔ CSO မ်ားကို ခ်ျပေဆြးေႏြးသင့္ တယ္၊ ေရွ႕ဆက္ၿပီးလုပ္မယ့္ လုပ္ငန္းေတြအားလံုးမွာ ဒီလူေတြနဲ႔ လုပ္ၾကရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတုိ႔ဆီက အႀကံဉာဏ္ေတြ ထပ္ျဖည့္ၿပီးေတာ့ လုပ္သင့္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ မိန္႔ခြန္းေတြမွာ အားေပးတယ္ လို႔ ေျပာေနယံုနဲ႔ မၿပီးပါဘူး၊ တကယ္လက္ေတြ႔မွာလည္း အားေပးသင့္တယ္လုိ႔ ယုံၾကည္တယ္။

ေမး။   ။ အရင္တုန္းက စစ္အစုိးရက ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္နဲ႔ တျခားဘာသာ၀င္ေတြကုိ အၿမဲတမ္း ႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံတဲ့ ေပၚလစီက်င့္ သုံးခဲ့တယ္၊ အခုေရာ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ဘာသာေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လုိေပၚလစီေတြ အစိုးရက ထားသလဲ။

ေျဖ။   ။ ေပၚလစီ ဘယ္လုိထားသလဲလုိ႔ ေျပာတာကေတာ့ သက္ေသျပဖုိ႔ ခက္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ဒီလို ကိစၥမ်ိဳးေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ဘုရားေက်ာင္းကန္ေဆာက္တဲ့ ကိစၥတို႔၊ ဘာသာေရး ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္ခြင့္ မျပဳတဲ့ ကိစၥ တုိ႔အမ်ားႀကီး ရွိတယ္၊ အခုထိ ရွိေနတုန္းပါပဲ။

တပ္မေတာ္ထဲမွာလည္း အမ်ားကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာ မကုိးကြယ္ေသာသူဆုိတဲ့ ခြဲျခားမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေလာက္ တုန္းက ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းက ဒီလို ကိစၥမရွိေတာ့ဘူး၊ သမၼတက စစ္တပ္ကိုလည္း ဒီလို မလုပ္နဲ႔လို႔ ေျပာၿပီးၿပီလို႔ ေျပာေတာ့၊ က်ေနာ္က အဲဒီလုိ ေျပာယံုနဲ႔ မၿပီးပါဘူး၊ မွတ္ပံုတင္မွာ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာ ပါေနတုန္းရွိေနပါေသးတယ္လုိ႔ သူ႔ကို ေျဖၾကားခဲ့ဖူးပါတယ္။     ။

http://burma.irrawaddy.org/interview/2014/05/06/58404.html