အာမခံခ်က္မရွိေသးတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ အနၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရး

ကိုရဲ

 “ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးပစၥည္းဆိုတာ ဘာမွန္းေတာင္မသိဘူး၊ တစ္ခါမွလည္း မ၀တ္ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လုပ္ေနတာ ၅ႏွစ္ ၆ႏွစ္ေလာက္ေတာင္ရွိေနျပီ၊ ဒီလိုပဲ လုပ္ေနတာပဲ”လို႔ သူကေျပာရင္း တူထုဖို႔ အလွည့္က်သူတစ္ဦးကို လႊဲေပးလိုက္ပါတယ္။

အသက္ ၃၁ ႏွစ္ပဲရွိေသးေပမယ့္ ေနပူစပ္ခါးမွာ အလုပ္ၾကမ္းလုပ္ရတဲ့ ဒဏ္ေတြေၾကာင့္ အသက္ ၄၀အရြယ္ေလာက္လို႔ထင္ရတဲ့ ကိုျမေမာင္က အေဆာက္အအံုေဟာင္းေတြကို တူ၊ ေပါက္ခၽြန္းေတြသံုးျပီး လူအားနဲ႔ ျဖိဳဖ်က္ရတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္ကိုင္သူပါ။ သူတို႔အုပ္စုေခါင္းေဆာင္က အေဆာက္အအံုေဟာင္းကို ျဖိဳဖ်က္ဖို႔ ပုတ္ျပတ္ယူထားလို႔ ဒီမွာလာလုပ္ေနတာလို႔ သိရပါတယ္။

တူထုလိုက္စဥ္မွာ ခဲစမွန္ျပီးမ်က္လံုးထိႏိုင္တာ၊ အေပၚက အုတ္ခဲျပဳတ္က်ျပီး လူကိုထိခိုက္ႏိုင္တာသိေပမယ့္ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး အကာအကြယ္ပစၥည္းေတြ သံုးရမယ္ဆိုတာကိုေတာ့ လံုးလံုးမသိဘူးလို႔ ပုဆိုးခါးပံုစနဲ႔ မ်က္ႏွာက ေခၽြးေတြသုတ္ရင္း သူကဆိုပါတယ္။ ျပည္ပႏိုင္ငံေတြမွာ အေဆာက္အအံုေဟာင္းေတြ ျဖိဳဖ်က္တာ၊ အသစ္ေဆာက္လုပ္ရာေတြမွာ  စက္ယႏၱရားၾကီးေတြသံုးျပီး ျပဳလုပ္ၾကေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ လူအားနဲ႔ပဲ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတုန္းပါ။

လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ လံုျခံဳေရးဦးထုတ္၊ ခြာမွာသံျပားေတြထည့္သြင္းတပ္ဆင္ထားတဲ့ဖိနပ္၊ မ်က္မွန္၊ လက္အိတ္၊ အျမင့္တက္ရင္သံုးတဲ့ အသက္ကယ္သိုင္းၾကိဳး စတာေတြကို ျပည္ပႏိုင္ငံ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ မျဖစ္မေန ၀တ္ဆင္သံုးစြဲရပါတယ္။ ဒီလို၀တ္ဆင္သံုးစြဲေအာင္ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ လိုက္လံစစ္ေဆးတဲ့အဖြဲ႕ေတြကို သီးသန္႔ထားျပီး စစ္ေဆးေစပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြက ဒီပစၥည္းေတြကို မျဖစ္မေနသံုးစြဲေအာင္လို႕လည္း လုပ္ငန္းခြင္မ၀င္ခင္အခ်ိန္မွာ လူခႏၱာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းေတြဟာ ဘယ္လိုတန္ဖိုးရွိပံုနဲ႔ ဒါေတြကို အသံုးျပဳတာေၾကာင့္ ဘယ္လိုအကာအကြယ္ရတယ္ ဆိုတာေတြကို ေဟာေျပာပို႔ခ်ျပီးမွ လုပ္ငန္းခြင္၀င္ေစပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာလိုက္နာေစဖို႔ ဆုေပး၊ ဒဏ္ေပးစနစ္ေတြက်င့္သံုးျပီး စနစ္တက်ေဆာင္ရြက္ၾကပါတယ္။

ဒီလိုေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ၾကီးေတြအျပင္ ပုဂၢလိကအလုပ္ရံုငယ္ေတြျဖစ္တဲ့ သံခ်ည္သံေကြး၊ ဂေဟဆက္နဲ႔ လူကိုထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့ အေလးအပင္ပစၥည္းေတြနဲ႔လုပ္ရတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ေတြက  အလုပ္သမားေတြဟာလည္း လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးအကာအကြယ္ပစၥည္းေတြကို မျဖစ္မေန၀တ္ဆင္သံုးစြဲၾကရပါတယ္။ ဒီပစၥည္းေတြမတပ္ဆင္ေပးတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကိုလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္အေရးယူေလ့ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အခုအခ်ိန္ထိ ဒီလိုစနစ္တက်ျပဳလုပ္တာ မရွိဘူးလို႔ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လုပ္ကိုင္ခဲ့ဖူးတဲ့ အလုပ္ရွင္၊ အလုပ္သမား ျဖန္ေျဖေရး ခံုသမာဓိေကာင္စီက အလုပ္သမားကိုယ္စားလွယ္ဦးရဲႏိုင္၀င္းက ေျပာပါတယ္။

“ဒီလို safety ကိုစစ္ေဆးတဲ့ အဖြဲ႕ေတြ မရွိဘူး။ မရွိဘူးဆိုတာက ဒါကို သိပ္ျပီး အေလးအနက္ထားရေကာင္းမွန္း မသိဘူး”လို႔ သူကဆိုပါတယ္။

ဒီလိုလုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးကို ဘက္ေပါင္းစံုက ဂရုစိုက္မႈအားနည္းတာေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခြင္မေတာ္တဆ ျဖစ္မႈေတြဟာလည္း မၾကာခဏဆိုသလို ျဖစ္ပြားေနပါတယ္။ အျမင့္တက္ျပီး Aircon ဆင္ေနရင္း ျပဳက်ေသဆံုးတာ၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ျငမ္းေတြ မခိုင္ခန္႔လို႕ျပိဳက်တာေတြနဲ႔ သာမန္အေသးအဖြားကိစၥေတြေၾကာင့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ ေသဆံုးမႈေတြ ျဖစ္ပြားေနပါတယ္။ ခုရက္ပိုင္းထဲမွာ လတ္တေလာျဖစ္သြားတာကေတာ့ မတ္ ၈ ရက္က ရန္ကုန္-သန္လွ်င္တံတား အမွတ္ ၁ မွာ ေဆးသုတ္လုပ္သားတစ္ဦး ျပဳတ္က်ေသဆံုးမႈပါ။ တံတားအျပင္ေဘာင္ကို ေဆးသုတ္ရင္းက ခႏၱာကိုယ္ ဟန္ခ်က္ပ်က္ျပီး ၁၇ ေပအျမင့္ကေန ေျမေပၚကို ျပဳတ္က်တာေၾကာင့္ ၆ရက္အၾကာ သန္လွ်င္ေဆးရံုမွာေသဆံုးတယ္လို႔ သတင္းေတြကေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရပ္ေတြဟာ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးပစၥည္း ၀တ္ဆင္အသံုးျပဳမႈ အားနည္းတာနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာတာ၀န္ရွိသူေတြရဲ့ စစ္ေဆးၾကပ္မတ္မႈအားနည္းတာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္လို႔ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းအသိုင္းအ၀ိုင္းက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။

ေနာက္ျပီး ဒီလိုလုပ္ငန္းခြင္မေတာ္တဆျဖစ္မႈေတြကို ေျဖရွင္းရာမွာလည္း တရားဥပေဒနည္းလမ္းတက် ေျဖရွင္းတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ကာယကံရွင္မိသားစုနဲ႔ ညႈိႏႈိင္းျပီးေျဖရွင္းေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာကာယကံရွင္ေတြမွာလည္း ထိုက္သင့္တဲ့ အက်ိဳးခံစားခြင့္ဆံုးရႈံးေနရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

“အိမ္က ကေလးဆံုးတုန္းကေတာ့ သူ႔အလုပ္ရွင္က အသုဘစရိတ္အတြက္ဆိုျပီး ပိုက္ဆံ ေလးသိန္းလာေပးသြားတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ဘာမွ အဆက္အသြယ္မလုပ္ေတာ့ဘူး”လို႕ (Aircon) တပ္ဆင္တဲ့ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ေသဆံုးသြားခဲ့ရသူရဲ့မိခင္ ေဒၚသန္းစိန္က ေျပာပါတယ္။

ဒီလိုကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ေက်ာ္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမွာ လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ဦးရဲႏိုင္၀င္းကေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးပစၥည္းေတြ ေစ်းၾကီးတာနဲ႔ ကၽြမ္းက်င္သင္တန္းေက်ာင္းေတြ ရွားပါးတာေၾကာင့္လို႕ ဆိုပါတယ္။

ေဆာက္လုပ္ေရး အလုပ္သမားတစ္ဦးကို လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးပစၥည္း တပ္ဆင္ေပးမယ္ဆိုရင္ တစ္ဦးစီကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀၀ေက်ာ္ (က်ပ္တစ္သိန္းေက်ာ္)က်သင့္မယ္လို႔  ေဆာက္လုပ္ေရးအလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္ တခ်ိဳ႕ကေျပာပါတယ္။

“Safety Belt(အသက္ကယ္သိုင္းၾကိဳး)တစ္ခုတည္းတင္ တစ္ေသာင္းခြဲေက်ာ္ေလာက္ေပးရတယ္။ safety shoe (ဖိနပ္) တစ္ရံဆိုလည္း အနိမ့္ဆံုးက ခုနစ္ေသာင္း၊ ရွစ္ေသာင္းေလာက္ရွိတယ္။ ေစ်းၾကီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္အလုပ္သမားတိုင္းကို မဆင္ေပးႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း ခုခ်ိန္ထိေတာ့ အၾကီးစားထိခိုက္မႈေတာ့ မရွိေသးဘူး။ အေသးစားထိခိုက္တာ၊ သံစူးတာေလာက္ကေတာ့ ေဆးခန္းျပေပးတယ္။ ေဆးဖိုးေပးျပီးရွင္းတယ္” လို႔ ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီၾကီးေတြဆီကေန လုပ္ငန္းတခ်ိဳ႕ကို ပုတ္ျပတ္ယူျပီးလုပ္ကိုင္တဲ့ တစ္ဆင့္ခံလက္ခြဲအလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္ ကိုေအာင္ၾကီးဆိုသူက ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဌာနဆိုင္ရာတာ၀န္ရွိသူေတြကလည္း လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးနဲ႕ပတ္သက္ျပီး လုပ္ငန္းခြင္ထဲကို လာေရာက္စစ္ေဆးတာမရွိသလို စည္းကမ္းညႊန္ၾကားခ်က္ ခ်ထားေပးျခင္းမရွိဘူးလို႔လည္း သူကဆိုပါတယ္။

အလုပ္သမားကိုယ္စားလွယ္ဦးရဲႏိုင္၀င္းကေတာ့ ဒီပစၥည္းေတြေစ်းၾကီးလို႔ မတပ္ဆင္ေပးဘူးဆိုတာဟာ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္မရွိဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။

“ဒါဟာသူတို႔ နားလည္မႈလြဲေနတာပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ လူတစ္ေယာက္ဟာ အထပ္အျမင့္ၾကီးမွာလုပ္ေနရတယ္။ ခါးပတ္လည္းခ်ိတ္မထားဘူးဆိုရင္ တစ္ဘက္က ကိုယ့္အသက္ကိုယ္ ဂရုစိုက္ေနရတယ္။ တစ္ဘက္ကလည္း အလုပ္လုပ္ေန၇ေတာ့ ဘယ္လိုမွ လုပ္ငန္းမတြင္က်ယ္နိုင္ဘူး။ ေနာက္ျပီးေတာ့ အရည္အေသြးေကာင္းတဲ့ လုပ္ငန္းေတြျဖစ္ေရးမွာလည္း အမွားအယြင္းျဖစ္ႏိုင္တာေပါ့။ အဲ့ဒီေတာ့ ေဒၚလာ၁၀၀ ေလာက္ကုန္က်ရမယ့္စရိတ္ကို လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ၾကည့္တယ္။ တစ္ကယ္ေတာ့ ဒါကိုအသံုးခ်ျပီးေတာ့ လုပ္မယ္ဆိုရင္ လုပ္ငန္းက ပိုျပီးေတာ့ေတာင္ အက်ိဳးရွိႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ လုပ္ငန္းခြင္ကေန ျပဳတ္က်တာေတြဘာေတြ ျဖစ္လာရင္ ေနာက္ဆက္တြဲျပသနာေတြ အမ်ားၾကီးရွိႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကိုယ္တိုင္ကလည္း ဒီအေပၚမွာ ပိုျပီးေတာ့ အေလးအနက္ ထားသင့္တယ္လို႔” သူကေျပာပါတယ္။

 (Three Friend)ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းက ဦးကိုကိုေလးကေတာ့ သူတို႔ရဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ေတြက အလုပ္သမားေတြကိုေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္ေနရာအလိုက္ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးပစၥည္းေတြ မ၀တ္မေနရ ၀တ္ဆင္ေစတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ Safety Engineer ေတြထားရွိျပီး လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးကို ဂရုစိုက္လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒီလို လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးပစၥည္းေတြကို အလုပ္သမားေတြ ၀တ္ဆင္သံုးစြဲဖို႔ အသိပညာနည္းပါးတာကလည္း ျပသနာတစ္ခုျဖစ္ေနပါတယ္။ အလုပ္သမားအခ်ိဳ႕က ဒီပစၥည္းေတြ၀တ္ဆင္ထားတဲ့အခါမွာ လုပ္ငန္းခြင္ေႏွာင့္ေႏွးတယ္၊ သြားလာလုပ္ကိုင္ရတာ ေလးတယ္၊ ပူတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ မ၀တ္ဆင္လိုက်ပါဘူးလို႔ အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

“ကၽြန္ေတာ္တို႔ တစ္ခါတစ္ေလ ရန္ကုန္ကအထပ္ျမင့္ေဆာက္တဲ့ေနရာေတြ၊ ဘာေတြမွာ သြားလုပ္ရင္ေတာ့ safety Belt ေလာက္ေတာ့ သံုးတယ္။ ဖိနပ္တို႔၊ ဦးထုတ္တို႔ေပးျပီး ၀တ္ျပီး လုပ္ရမယ္ဆိုရင္ တစ္ေနကုန္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ ေနာက္ပိုင္းဆိုက္က အတင္း၀တ္ခိုင္းေတာ့မွ ၀တ္ရင္းအသားက်သြားတာ” လို႔ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး ပစၥည္းေတြ ၀တ္ဆင္ျပီး အလုပ္လုပ္ရတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရး အလုပ္သမားတစ္ဦးကလည္း ဆိုပါတယ္။

ဒီကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမွာ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ဘူးတဲ့ ဦးရဲႏိုင္၀င္းက “ျပသနာကဘာလဲဆိုေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းမွာ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စနစ္က်တဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ သင္တန္းေက်ာင္းေတြမရွိဘူး။ ဒါက အဆိုးဆံုးပဲ”လို႔ သူကဆိုပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဒီလိုသင္တန္းေက်ာင္းေတြ မရွိသေလာက္နည္းပါးေနတာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံလို ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္စႏိုင္ငံအတြက္ အနာဂတ္မွာ ၾကီးမားတဲ့ အခက္အခဲတစ္ခုျဖစ္လာႏိုင္ေစတယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။ ကၽြမ္းက်င္လုပ္သား ရွာပါးတာေၾကာင့္ လုပ္ကိုင္ရာမွာ မွားယြင္းမႈေတြ ၾကံဳေတြ႕ႏိုင္ျပီးေတာ့ ဆံုးရံႈးမႈေတြ ပိုမိုမ်ားျပားႏိုင္တာနဲ႔ ျပည္ပကေန ကၽြမ္းက်င္လုပ္သား ေခၚယူရမယ့္အဆင့္ေတြ ျဖစ္လာနိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“အခု ဘာျဖစ္လာျပီလဲဆိုရင္ နိုင္ငံတစ္ကာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္ေရာက္လာျပီ။ အေဆာက္အအံုေတြေဆာက္မယ္။ ကိုယ့္ဘက္က ကၽြမ္းက်င္လုပ္သားမရွိရင္ သူတို႕ဘက္ကေခၚလာမွာပဲ။ အခု တရုတ္ကုမၼဏိေတြဆိုရင္ အေထြေထြလုပ္သားကအစ ပါလာတယ္။ ဒီကလူေတြက အမႈိက္ေကာက္တဲ့သူပဲ အလုပ္ရေတာ့တယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္မလဲဆိုရင္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ေဖာ္ထုတ္ေနတာက ကိုယ့္အတြက္မဟုတ္ဘဲ သူမ်ားအတြက္လိုျဖစ္သြားနိုင္တယ္”လို႔သူကဆိုပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္သားေတြဟာ အလုပ္သမားဥပေဒမွာျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒပါအခြင့္အေရးေတြ ဆံုးရႈံးေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြရဲ့ သေဘာသဘာ၀အရ လုပ္ငန္းခြင္မၾကခဏ ေျပာင္းေရႊ႕ရတာေၾကာင့္ အလုပ္သမားအဖြဲ႕အစည္း ဖြဲ႕စည္းခြင့္နဲ႔ လူမႈဖူလံုေရးအက်ိဳးခံစားခြင့္ေတြျဖစ္တဲ့ ေဘးအႏၱရာယ္ျဖစ္ေပၚလာခ်ိန္မွာ အက်ိဳးခံစားခြင့္၊ လုပ္သက္ခံစားခြင့္၊ လုပ္ငန္းခြင္ထိခိုက္မႈခံစားခြင့္၊ ခြင့္ရက္ခံစားခြင့္စတာေတြ  ဆံုးရံႈးေနရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ေဆာက္လုပ္ေရးအလုပ္သမားေတြဟာ ေရႊ႕ေျပာင္းပ်ံက်လုပ္သားေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီၾကီးေတြရဲ့ လက္ေအာက္က လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြေတာင္ လူမႈဖူလံုေရးကဒ္ မလုပ္ေပးထားနိုင္ဘူးလို႔ ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီပိုင္ရွင္တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။ ဒီလိုကုမၸဏီၾကီးေတြဟာ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရာမွာ တစ္ဆင္ခံကန္ထရိုက္ေတြကို ပုတ္ျပတ္ေပးငွားရမ္းတာျဖစ္ျပီး ဒီအလုပ္သမားေတြဟာလည္း လုပ္ငန္းခြင္မွာ ၾကာရွည္တည္ျမဲမႈမရွိတာေၾကာင့္ ဒီလိုလူမႈဖူလံုေရးကဒ္ေတြ လုပ္ေပးႏိုင္ျခင္းမရွိတာလို႕ သူကေျပာပါတယ္။

ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ျပီး တဆင့္ခံကန္ထရိုက္တာ ကိုေအာင္ၾကီးက “လူမႈဖူလံုေရးကဒ္ လုပ္ထားေပးေတာ့ေကာ လက္ရွိဥပေဒအရ အစိုးရကဘာလုပ္ေပးနိုင္မွာလဲ။ ပိုက္ဆံေတြ သြင္းရတာပဲရွိမယ္ေလ။ ကၽြန္ေတာ့္အလုပ္သမားေတြကလည္း တစ္ေန႔လုပ္ တစ္ေန႔စားေတြပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း သူတို႔လာလုပ္တဲ့ရက္အတြက္ပဲ လုပ္ခေပးႏိုင္တယ္။ ေနမေကာင္းလို႔ ခြင့္ယူတဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္မေပးနိုင္ဘူးေလ။ ေနာက္ျပီး အလုပ္သမားေတြဆိုတာက ဒီေန႔ကၽြန္ေတာ့္ဆီမွာရွိေပမယ့္ မနက္ဖန္ ရွိခ်က္မွ ရွိတာေလ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္မလုပ္ေပးထားႏိုင္ဘူး”လို႔ ဆိုပါတယ္။

၁၉၅၄ခုႏွစ္က ျပဌာန္းခဲ့တဲ့ လူမႈဖူလံုေရးဥပေဒမွာ ေဆာက္လုပ္ေရးအလုပ္သမားေတြအတြက္ လူမႈဖူလံုေရး အက်ိဳးခံစားခြင့္ မျပဌာန္းထားေပမယ့္ ဧျပီတစ္ရက္ေန႔မွာ စတင္အသက္၀င္လာမယ့္ ၂၀၁၂ လူမႈဖူလံုေရး ဥပေဒသစ္မွာေတာ့ ေဆာက္လုပ္ေရး အလုပ္သမားေတြအတြက္ပါ ထည့္သြင္းေရးဆြဲထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူမူဖူလံုေရးမွတ္ပံုတင္ေဆာင္ရြက္လို႔ရမယ့္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ဟာ တစ္ႏွစ္နဲ႔ အထက္ျဖစ္ရမယ္လို႔ ျပဌာန္းပါရွိပါတယ္။

“ပထမဥပေဒအရ လူမႈဖူလံုေရး အၾကံဳး၀င္တဲ့အထဲမွာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ့လုပ္ငန္းတည္ေနရာက တည္ျငိမ္မႈမရွိလို႔ပါ။ ဒါေပမယ့္ အခုဥပေဒသစ္မွာေတာ့ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းပဲ။

တစ္ႏွစ္နဲ႔အထက္ၾကာတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းဆိုရင္ ဥပေဒမွာ အၾကံဳး၀င္မယ္”လို႕ လူမႈဖူလံုေရးအဖြဲ႕က လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေအးသိန္းကေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဥပေဒေဟာင္းအရ ေဆာက္လုပ္ေရးအလုပ္သမားေတြဟာ လူမႈဖူလံုေရးမွတ္ပံုတင္ခြင့္မရဘဲ လုပ္ကိုင္လာရတာေၾကာင့္ မရဘူးလို႔ထင္မွတ္ထားတာေတြ ရွိေနဦးမွာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ သူတို႔ဌာနအေနနဲ႔လည္း အသိပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

“ဒါေပမယ့္ အခုလက္ေတြလုပ္ေနတာက ဆပ္ကန္ထရိုက္ေတြနဲ႔ ယာယီလုပ္ေနတာေတြက ခက္တယ္။ ဒီေနရာခဏ၊ ဟိုေနရာခဏ လုပ္ေနတဲ့သူေတြကိုေတာ့ ဥပေဒအရ စည္းၾကပ္ဖို႕ခက္တယ္။ ဒီအလုပ္ရွင္(ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီပိုင္ရွင္) ကလည္း ဌာနကို မွန္မွန္ကန္ကန္ စာရင္းေပးသြင္းဖို႔ ခက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႕မွာ ဒီလိုလုပ္ငန္းေတြရွိလို႕  သူ႕ဘက္က တစ္စံုတစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့ရင္၊ အလုပ္၇ွင္ကေလ်ာ္ရမွာေၾကာက္လို႕ တို႔ဆီမွာလာျပီး မွတ္ပံုတင္အာမခံထားမယ္ဆိုရင္ တို႔ကလက္ခံေပးမယ္။ မထားရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ဆိုေတာ့လည္း မထားရင္ေတာ့ တို႔မသိနိုင္ဘူး”လို႔ သူကဆိုပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ခုခ်ိန္မွာ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေနရတဲ့ကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရာမွာ ႏိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးေတြတင္မကပဲ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ေခတ္မီစက္ယႏၱယားေတြကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ မသံုးနိုင္ေသးတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္သားေတြဟာ တိုင္းျပည္အတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ အေရးၾကီးလုပ္သားေတြျဖစ္ပါတယ္။

လက္၇ွိအခ်ိန္မွာ ဒီလုပ္သားေတြရဲ့ အသက္အႏၱရယ္ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြအတြက္ သင့္တင္မွ်တတဲ့ အက်ိဳးခံစားခြင့္၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး တန္းတူရရွိမႈအေျခအေန၊ သူတို႔ရဲ့ အနာဂါတ္ဘ၀အာမခံခ်က္ေတြနဲ႔ တစ္ေန႕လုပ္မွတစ္ေန႔စားရတဲ့ သူတို႔ရဲ့ဘ၀ေတြကေတာ့ မႈန္၀ါးေနဆဲပါပဲ….။

Copy from facebook.com