လယ္ယာေျမႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ဥပေဒတို႔၏ အကာအကြယ္ကိုရယူပါ

၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ေဖာ္ေဖာ္၀ါရီလ (၁၀)ရက္ေန႔က လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္း၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးျမင့္လိႈင္က “လယ္သမားေတြကို သူတို႔စိုက္ပ်ဳိးခ်င္တဲ့ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ သီးႏွံကို စိုက္ပ်ဳိးခြင့္ေပးမယ္။ ေစ်းကြက္စီးပြား ေရးစနစ္နဲ႔ အညီလြတ္လပ္စြာ စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်ခြင့္ျပဳၿပီး ႏိုင္ငံတကာေစ်းကြက္ရရွိႏိုင္ေရးအတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အကူအညီ ေပးသြားဖို႔ရွိပါတယ္။ လယ္သမားေတြ၀င္ေငြ အရင္က ထက္တိုးေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ”ဟု ေျပာဆိုခဲ့တဲ့ သည္ကိုအားလံုးမွတ္မိၾကမည္ထင္ပါသည္။ မတ္လ (၃၀)ရက္ေန႔တြင္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရး ဥပေဒ(၁၀/၂၀၁၂)ကိုလည္းေကာင္း၊ လယ္ယာေျမဥပေဒ (၁၁/၂၀၁၂)ကိုလည္းေကာင္း ျပ႒ာန္းခဲ့ေပသည္။

ယေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အထက္ပါ လယ္ယာေျမဥပေဒကို ျပ႒ာန္းထားေသာ္လည္း လယ္သိမ္းမႈမ်ားမွာ တေန႔တျခားမ်ား ျပားလာသည္ကိုေတြ႔ရသည္။ လယ္ယာေျမဥပေဒအရ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိ၍ လုပ္သည္လားေတာ့မေျပာတတ္ပါ။ သို႔ေသာ္ ဥပေဒ ကိုေတာ့ ခ်ိဳးေဖာက္ေနၾကသည္ကိုေတြ႔ရသည္။ လတ္တေလာ လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္မႈမ်ားမွာ လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း (၉)၊ ပုဒ္မ (၂၇)အရ ဗဟိုလယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔အမိန္႔အရ သိမ္းယူျခင္းျဖစ္သည္ဆိုလွ်င္ေတာ့ အခန္း(၁၃) ပုဒ္မ (၄၀)တြင္ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔၀င္မ်ား သေဘာရိုးျဖင့္ ေဆာင္ရြက္သည့္ကိစၥတစ္ရပ္ရပ္အတြက္ မည္သည့္တရား ရံုးတြင္မွ် တရားစြဲဆိုခြင့္ကၽြႏု္ပ္တို႔ထံမရွိေတာ့ပါ။ အေၾကာင္းမူ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ (၂၀၀၈) အခန္း(၁) ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေျခခံမူမ်ား ပုဒ္မ(၃၇)(က)အရ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ရွိ ေျမအားလံုး၊ ေျမေပၚ ေျမေအာက္၊ ေရေပၚေရေအာက္ႏွင့္ ေလထုအတြင္းရွိ သံယံဇတပစၥည္းအားလံုး၏ ပင္ရင္းပိုင္ရွင္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္ သည္။

သို႔ေသာ္ လယ္ယာသိမ္းပိုက္မႈျဖစ္စဥ္မ်ားကိုေလ့လာၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ဗဟိုအဖြဲ႔၏ ခြင့္ျပဳမိန္႔အရသိမ္းပိုက္ျခင္းမဟုတ္ပဲ ေျမ လြတ္၊ ေျမလပ္ေျမရိုင္းမ်ားမဟုတ္ပဲ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား၏ လယ္ယာေျမမ်ားကို သိမ္းပိုက္ျခင္းျဖစ္ေနသည္။ ေဒသခ အာဏာပိုင္မ်ား၊ စစ္တပ္ႏွင့္ စီးပြားေရးသမားမ်ားပူးေပါင္း၍ လယ္ယေျမမ်ားကို သိမ္းပိုက္ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ထိုသိမ္း ပိုက္က်ဴးေက်ာ္သူတို႔တြင္ လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း (၁၀) ပုဒ္မ (၃၁)၊ အခန္း(၁၁) ပုဒ္မ(၃၂)အရ ဗဟိုလယ္ ယာေျမ စီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔၏ သိမ္းပိုက္ျခင္းမ်ိဳးကိုမေတြ႔ရသည့္အျပင္ ပုဒ္မ(၂၆)အရ ႏွစ္နာသူအား ေလွ်ာ္ေၾကး ေပးေဆာင္ ျခင္း၊ အျခားနည္းျဖင့္ စီမံေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ကိုမေတြ႔ရေပ။

လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္သူမ်ားသည္ လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း(၁)၊ ပုဒ္မ (၃)(င)အရ အရည္အခ်င္းျပည့္သူမ်ားမဟုတ္ ေၾကာင္းကိုလည္းေတြ႔ရသည္။ ျပန္လည္ငွါန္းရမ္းရန္ (သို႔မဟုတ္) ေရာင္းစားရန္ သိမ္းပိုက္ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ေနသည္။ အခန္း(၄) လယ္ယာေျမလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္သူမ်ား လိုက္နာရမည့္စည္းကမ္းမ်ားကို ျပ႒ာန္းထားရာ တြင္ အထူးသျဖင့္ ပုဒ္မ (၁၂) (စ၊ ဆ၊ ဇ)တြင္ သက္ဆိုင္ရာ သက္ဆိုင္ရာ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔က တရား၀င္ခ် ထားျခင္းမျပဳပဲ က်ဴးေက်ာ္ လုပ္ ကိုင္သူ၊ ခြင့္ျပဳမိန္႔မရပဲ အျခားနည္းျဖင့္ သံုးစြဲခြင့္မျပဳရန္ႏွင့္ မူလစိုက္ပ်ိဳးလွ်က္ ရွိေသာ သီးႏွံ အမ်ိဳးအစားမွ အျခားသီးႏွံ အမ်ိဳးအစားသို႔ ခြင့္ျပဳမိန္႔မရပဲ ေျပာင္းလွဲစိုက္ပ်ိဳးျခင္းမျပဳရန္ သတ္မွတ္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနသူမ်ားျဖစ္ေပသည္။ ပုဒ္မ (၃၃)ကိုလည္းမလိုက္နာပဲ ကၽြဲႏြားစားက်က္ေျမပါမက်န္ သိမ္းပိုက္ထားေၾကာင္းလည္းေတြ႔ရသည္။ မူလပိုင္ရွင္၏ သေဘာ တူညီမႈ ခြင့္ျပဳခ်က္မရယူပဲ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ထားၾကထားၾကေသာ္လည္း ပုဒ္မ (၃၀)အရ သိမ္းပိုက္ထားေသာ လယ္ယာ ေျမမ်ားကိုလည္း (၆)လေက်ာ္ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း အသံုးျပဳသည္ ကို မေတြ႔ရ။

ထိုသို႔ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္ေနၾကျခင္းကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအာဏာပိုင္အဆင့္ဆင့္သို႔ တိုင္ၾကားထားေသာ္လည္းယေန႔ တိုင္ထား ေသာ္လည္း တရားဥပေဒအရ ယေန႔တိုင္ ေျဖရွင္းေပးျခင္းကိုမေတြ႔ရေပ။ အဘယ္ေၾကာင္းနည္း။

သံုးသပ္ခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အစိုးရတို႔က ၎တို႔ ျပ႒ာန္းေသာ ဥပေဒမ်ားကို ၎တို႔ကိုယ္တိုင္ ခ်ိဳးေဖာက္ေန ၾကသည္။ ဥပေဒအထက္တြင္ အစိုးရကရွိေနသည္။ အစိုးရ အာဏာပိုင္အဆင့္ဆင့္ ျခစား၊ လာဘ္စားမႈမ်ား ရွိေနျခင္း ေၾကာင့္လည္းျဖစ္သည္။ ထိုျပႆနာမ်ားကိုေျဖရွင္းေပးရန္ တရား ရံုးတြင္လည္း တရားရံုး၏အာဏာမရွိေပ။ တရားရံုးတို႔၏ စီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာမွာ လယ္ယာေျမဥပေဒ လယ္ယာေျမလုပ္ပိုင္ ခြင့္ရွိေသာ ေတာင္သူလယ္သမားသည္ လယ္ယာ ေျမဥပေဒ ပုဒ္မ(၁၂)အရ ျပ႒ာန္းထားေသာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို မလုိက္နာသျဖင့္ ပုဒ္မ (၁၉) အရ ခ်မွတ္ထားေသာ အမိန္႔ကိုမနာခံလွ်င္ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔ အာဏာပိုင္တို႔က တရားစြဲလာပါလွ်င္ လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း(၇) ပုဒ္မ (၂၀) အရ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ေပးရန္ တာ၀န္သာရွိေနေပသည္။ လယ္ယာေျမအျငင္းပြားမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိ သူမွာ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔ အဆင့္ဆင့္ျပဳလုပ္ထားသည့္ အတြက္ ျခစားလာဘ္စားမႈမ်ားျဖစ္လာရံု မွ်မက တရား ဥပေဒစိုးမိုးေရးကိုထိခိုက္ေစႏိုင္ေပသည္။ ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ (၂၀၀၈) အခန္း (၁) ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေျခခံမူမ်ား ပုဒ္မ (၂၃)(၂၉)မူ အရ လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း(၃)၊ ပုဒ္မ(၉) တို႔တြင္ မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ ေတာင္သူလယ္သမားတို႔၏ အခြင့္အေရးမွာ ဆံုးရံႈးသြားႏိုင္ေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ လယ္ယာေျမဥပေဒ(၂၀၁၂)ႏွင့္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒ(၂၀၁၂)မ်ားကို ေလ့လာအသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ မိမိတို႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္သည္။ တရားရံုးတြင္ စီ ရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာမရွိေသာ္လည္း စီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာေပးထားသည့္ ရပ္ကြက္ေက်းရြာအဆင့္မွ ဗဟိုအဆင့္အထိ လယ္ ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲ ေရးအဖြဲ႔မ်ား၏ အာဏာအတြင္း အေရးယူေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပသည္။ တရားမွ်တမႈကိုလိုခ်င္လွ်င္ တရား ဥပေဒကိုေတာ့ ေလ့လာရမည္။ ထိုဥပေဒမွေပးထားေသာ မိမိတို႔အခြင့္အေရးကို သိရမည္ျဖစ္သည္။ တရားဥပေဒကို ယံု ၾကည္ရမည္ျဖစ္သကဲ့သို႔ တရားဥပေဒကဆိုသည့္အတိုင္း၊ ဥပေဒကေပးသည့္ အခြင့္အေရးကို အမိအရ အသံုးခ်တတ္ရန္ လိုသည္။ မိမိတို႔အတြက္ ျပ႒ာန္းထားသည့္ ဥပေဒကို မေလ့လာပါက၊ နည္းမလည္ ပါက၊ မသိပါက အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖာက္ခံရမည္သာျဖစ္သည္။ ဥပေဒကို နားလည္ေသာသူအား မည္သည့္အာဏာပိုင္မွ် အားမတင္၀ံ့ ဆိုသည္ကို နားလည္ ထားရန္လည္း လိုအပ္ေပသည္။ ထိုသို႔ဆိုလွ်င္ ေဒသခံအာဏာပိုင္မ်ားကေသာ္လည္းေကာင္း၊ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရး အဖြဲ႔အဆင့္ဆင့္ကေသာ္လည္းေကာင္း ဥပေဒမဲ့ လုပ္ခ်င္တိုင္းလုပ္၍ ရႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို လည္း လွ်စ္လွ်ဴရႈ၍ရႏိုင္ေတာ့မည္ မဟုတ္ပါ။

အႀကံျပဳတင္ျပခ်က္

၁။ လယ္ယာေျမဥပေဒ (၂၀၁၂)အား အိမ္တိုင္းတြင္ေဆာင္ပါ။

လယ္ယာေျမဥပေဒ (၂၀၁၂)ႏွင့္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒ (၂၀၁၂)ကို ေတာင္သူလယ္သမား မိသားစုအိမ္တိုင္း အိမ္တိုင္းတြင္ တစ္အုပ္စီ ေဆာင္ထားသင့္သည္။ ထိုဥပေဒ ပါအခြင့္ အေရးမ်ားကို ေတာင္သူလယ္ သမား တိုင္းနား လည္ ေအာင္ေလ့လာထားရမည္။ ဥပေဒထဲတြင္ ေပးထားသည့္မိမိတို႔၏ အခြင့္ အေရးမ်ားကို သိရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမည္။ ထိုဥပေဒကိုလည္း ေလးစားလိုက္နာသကဲ့သို႔ ထိုဥပေဒအရ အာဏာပိုင္မ်ား အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ မႈမ်ားကို ေအာက္ပါ အတိုင္းကာကြယ္ႏိုင္ေပသည္။

၂။ လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္လာပါက လုပ္ေဆာင္ရမည့္ ဥပေဒကေပးသည့္ အခြင့္အေရး

လယ္ယာေျမဥပေဒ (၂၀၁၂)တြင္ လယ္ယာေျမလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည့္ ေတာင္သူလယ္မသမားတို႔၏ အခြင့္အေရး မ်ား၊ လိုက္နာေစာင့္ထိန္းရမည့္တာ၀န္မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ တားျမစ္ခ်က္မ်ားကို တိတိက်က် ျပ႒ာန္းထားေပ သည္။ လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္မႈခံရပါက ထိုအခြင့္အေရးမ်ားကို အသံုးခ်၍ ကာကြယ္ႏိုင္ေပသည္။ ထိုနည္းတူ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒ (၂၀၁၂)တြင္လည္း မူလလယ္ယာေျမလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိသူထံမွ လယ္ယာေျမမ်ားကို မတရားလယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္မႈကို ခြင့္မျပဳထားေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ အထက္ပါဥပေဒႏွစ္ခုလံုးမွ ေပးထားေသာ အခြင့္အေရး မ်ားကိုအသံုးျပဳ၍ မိမိတို႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈမ်ားကို ေအာက္ပါအတိုင္း ကာကြယ္ႏုိင္ေပသည္။

          (က) ဘယ္သူေတြလဲ

                        မိမိတို႔လယ္ယာေျမအား လာေရာက္သိမ္းဆည္းသူမ်ားသည္ မည္သူမ်ားျဖစ္သည္ကို သိေအာင္ေမး ရပါ မည္။ ထိုသူတို႔သည္ စီးပြားေရးသမားဆိုပါက ဘယ္သူလဲ၊ ကုမၸဏီဆိုပါက ဘယ္ကုမၸဏီျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အတြက္ျဖစ္ပါက မည္သည့္ႏိုင္ငံ၊ မည္သည့္ကုမၸဏီျဖစ္သည္၊ မည္သည့္အလုပ္ကိုလုပ္မည္၊ စစ္တပ္ဆိုပါက ဘယ္တပ္ ရင္းကျဖစ္သည္ကို အၾကမ္းဖ်င္းသိေအာင္ေမးရပါမည္။ ထို႔ေနာက္ လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္ေၾကာင္း လာေရာက္ အေၾကာင္း ၾကားသူမ်ားထဲတြင္ ရပ္ကြက္ေက်းရြာလူႀကီးမ်ား၊ သက္ဆိုင္ရာ အသိသက္ေသမ်ားပါ/မပါကိုလည္း သတိထားရမည္ျဖစ္ သည္။ ထိုအခြင့္အေရးသည္ ဥပေဒအရ မိမိတို႔တြင္ရွိသည့္ အခြင့္အေရးပင္ ျဖစ္ေပသည္။

          (ခ ) ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားထားမႈရွိသလား

                        လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္ေၾကာင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မိမိတို႔ထံ ႀကိဳတင္အမိန္႔ထုတ္ျပန္ခ်က္ ရွိ/မရွိကို သိရပါမည္။ မရွိပါက မရွိေၾကာင္းေျပာဆိုရေပမည္ျဖစ္သည္။ ရွိပါက သက္ဆိုင္ရာ လယ္ယာေျမ စီမံခန္႔ခြဲမႈရံုးသို႔ သြား ေရာက္စံုစမ္း၍ မိမိတို႔သိခ်င္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အႀကံျပဳခ်က္ပါ တင္ျပခ်က္မ်ားအတိုင္း ေမးျမန္းစံုစမ္း ျခင္းျပဳရ ပါမည္။ ထို႔ေနာက္ မိမိႏွင့္ ဘ၀တူမ်ားကိုစုစည္းၿပီး လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္ျခင္းေၾကာင့္ မိမိတို႔ ႀကံဳေတြ႔ေနရသည့္ အခက္အ ခဲမ်ားႏွင့္ သေဘာဆႏၵမ်ားကို တင္ျပၾကရမည္ျဖစ္သည္။

                                                                                           

(ဂ ) ခြင့္ျပဳမိန္႔ပါလား

                        မည္သည့္အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ျဖစ္ေစ လယ္ယာေျမမ်ားကို သိမ္းပိုက္ခံရပါက ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရး(၂၀၁၂)၊ အခန္း (၃)၊ ပုဒ္မ(၅)ႏွင့္ ညီ/မညီ၊ ပုဒ္မ (၄)အရ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမရိုင္း မ်ားျဖစ္မျဖစ္၊ ခြင့္ျပဳထားသည့္ လုပ္ငန္းကိုလုပ္/မလုပ္၊ ခြင့္ျပဳမိန္႔တြင္ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး (သို႔မဟုတ္) ျပည္နယ္ အစိုးရ၏ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ ရွိ/မရွိ၊ ပါ/မပါ၊ ေနာက္ဆံုး ဗဟိုလယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ေတာင္းခံ ၾကည့္ရႈႏိုင္ေပသည္။ ႏိုင္ငံျခားရင္း ႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအတြက္ျဖစ္ပါက ပုဒ္မ(၇)အရ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေကာ္မရွင္၏ ခြင့္ျပဳမိန္႔ပါ /မပါကို ေတာင္းဆိုၾကည့္ရႈရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသေဘာ ထားမွတ္ခ်က္မ်ား မျပႏုိင္/မပါရွိပါက ျငင္းဆိုရမည္ျဖစ္သည္။ သက္ဆိုင္ရာလယ္ယာ ေျမစီမံခန္႔ခြဲ ေရးအဖြဲ႔သို႔တိုင္းၾကားရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ခြင့္ျပဳမိန္႔တြင္ လယ္ယာေျမဥပေဒ (၂၀၁၂)၊ အခန္း(၄)၊ ပုဒ္မ(၁၀)အရ သက္ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းအလိုက္ ေလွ်ာက္ထားခ်က္အရ ပိုသည့္ ဧကျဖစ္ေန/မျဖစ္ေနကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရႈရမည္ျဖစ္သည္။ ပိုေနပါက သက္ဆိုင္ရာ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔သို႔တိုင္းၾကားႏိုင္သည္။

မိမိသည္ လယ္ယာေျမပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရွိသူျဖစ္ပါက လယ္ယာေျမဥပေဒ (၂၀၁၂)၊ အခန္း(၃)၊ ပုဒ္မ(၉)(ဃ)အရလည္းေကာင္း၊ (က၊ ခ၊ ဂ)အရလည္းေကာင္း မိမိတြင္ရွိေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ခုခံေခ်ပေျပာဆိုင္ႏိုင္သည္။ လယ္ယာေျမဥပေဒ၊ အခန္း (၄)၊ ပုဒ္မ(၁၂)(စ၊ ဆ၊ ဇ)အရလည္းေကာင္း မိမိလိုက္နာရသည့္ စည္းကမ္းမ်ားျဖင့္ေခ်ပေျပာဆိုႏိုင္သည္။

ထိုနည္းတူ လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္သူတို႔လုပ္သည့္ အလုပ္သည္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရး(၂၀၁၂)၊ အခန္း(၄)၊ ပုဒ္မ(၁၂)အရ လုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိ/မရွိ၊ ရွိပါက မိမိတို႔ဘာသာ ျပဳလုပ္ရန္ သေဘာထားေပးရမည္။ သက္ဆိုင္ရာ လုပ္ ထံုးလုပ္နည္းအရ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔သို႔ ေလွ်ာက္လႊာတင္သြင္းႏိုင္သည့္အခြင့္အေရး မိမိတို႔တြင္ရွိသည္။

မွတ္ခ်က္။            ။ မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ လယ္ယာေျမကိုသိမ္းသည္ျဖစ္ေစ၊ လယ္ယာေျမဥပေဒ (၂၀၁၂)သည္ လည္းေကာင္း၊ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရး(၂၀၁၂)တြင္လည္းေကာင္း ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမရိုင္းမ်ား ကိုသာ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အသံုးျပဳခြင့္ေပးသည္ကို မေမ့ပါႏွင့္။ လက္ရွိလယ္ေျမသည္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမရိုင္းမဟုတ္ ေၾကာင္း ေထာက္ျပေျပာဆို ေခ်ပႏိုင္ေပသည္။ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရး (၂၀၁၂)၊ အခန္း(၁)၊ ပုဒ္မ(၂)(င၊ စ) အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္တြင္ ၾကည့္ပါ။ ဤအခ်က္ တစ္ခုတည္းႏွင့္ပင္ လယ္ယာေျမသိမ္း ပိုက္မႈကို ေခ်ပေျပာဆို၊ ကာကြယ္ႏိုင္သည္။

(ဃ) ဘာေၾကာင့္သိမ္းတာလဲ၊ ဘာလုပ္မွာလဲ။

                        မိမိတို႔အသံုးျပဳေနေသာ လယ္ယာေျမကိုသိမ္းပိုက္၍ မည္သည့္လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္မည္ကို ၎တို႔၏ ေလွ်ာက္ထားခ်က္၊ ခြင့္ျပဳခ်က္မ်ားကို ေတာင္းဆို၍ ၾကည့္ရႈေလ့လာရမည္ျဖစ္သည္။ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံ ခန္႔ခြဲေရး(၂၀၁၂)၊ အခန္း (၃)၊ ပုဒ္မ(၄)ႏွင့္ညီ/မညီၾကည့္ရမည္ျဖစ္သည္။ အခန္း(၁)၊ ပုဒ္မ(၂)(စ်၊ ည၊ ႗၊ ဌ) အဓိပၸါယ္ဖြင့္ ဆိုခ်က္တြင္ ၾကည့္ပါ။ ထို႔အျပင္ လယ္ယာေျမဥပေဒ(၂၀၁၂)၊ အခန္း(၂)၊ ပုဒ္မ(၇)ႏွင့္ညီ/မညီ စစ္ေဆးႏိုင္သည္။

(င ) ဘာအခြင့္အေရးရွိလဲ

            ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရး(၂၀၁၂)၊ အခန္း(၈) ပုဒ္မ(၂၅) (ခ၊ ဂ)ပါ ေျမယာသိမ္းပိုက္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ပါက မိမိတို႔၏ အခြင့္အေရးမည္ မွ်ရွိသည္ကို ေမးျမန္းရမည္ျဖစ္သည္။ မိမိတို႔၏ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို တင္ျပေတာင္းဆိုႏိုင္သည္။ မိမိတို႔၏ သေဘာထားမ်ားကို ေျပာဆိုေဆြးေႏြးရမည္ျဖစ္သည္။ ေအာက္ပါအတိုင္း တင္ျပ ေတာင္းဆိုႏိုင္ေပသည္။ မည္သို႔သိမ္းဆည္းခံရသည္ျဖစ္ေစ ေအာက္ပါအခြင့္အေရးမ်ား ရွိေပသည္။

          ၁) အက်ိဳးတူခံစားခြင့္ကို ေတာင္းဆိုျခင္း

                        လယ္ယာေျမဥပေဒ (၂၀၁၂)၊ အခန္း(၃)၊ ပုဒ္မ (၉)(င၊ စ)အရ အက်ိဳးတူပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ခြင့္၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ အက်ိဳးခံစားခြင့္ကိုေတာင္းဆိုႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရးကို ေပးထားသည့္အတြက္ ၎တို႔ႏွင့္ အက်ိဳးတူ လုပ္ ခြင့္ႏွင့္ အက်ိဳးခံစားခြင့္ကိုေတာင္းဆိုႏိုင္သည္။ သို႔မဟုတ္ ေအာက္ပါအတိုင္း အခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆိုႏို္င္သည္။

            ၂) ေလွ်ာ္ေၾကး/ အျခားနည္းျဖင့္ စီမံခြင့္ေတာင္းျခင္း

ဥပေဒႏွင့္အညီ သိမ္းဆည္းျခင္းခံရပါေသာ္လည္း လယ္ယာေျမဥပေဒ (၂၀၁၂)၊ အခန္း(၉)၊ ပုဒ္မ (၂၆၊ ၂၇)တြင္ ဗဟိုလယ္ ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲမႈအဖြဲ႔က သိမ္းယူသည့္အေျခအေနမွအပ က်န္အေျခအေနအားလံုးတြင္ လယ္ယာေျမမ်ားသိမ္းယူပါက ႏွစ္နာမႈလံုး၀မရွိေစရန္ ေလွ်ာ္ေၾကးေပးျခင္းႏွင့္ အျခားနည္းလမ္းျဖင့္ စီမံေဆာင္ရြက္ျခင္း (လယ္ယာေျမကိုအစားထိုးေပးရန္)တို႔ကို သက္ဆိုင္ရာက ျပဳလုပ္ေပးရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားေပသည္။ ေလွ်ာ္ေၾကးေငြေပး လွ်င္ (သို႔မဟုတ္) အစားထိုးေပးလွ်င္ လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း(၆)၊ ပုဒ္မ(၁၈)ႏွင့္အညီ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ အခြင့္အ ေရးရွိေပသည္။ ထို႔အတူ လယ္ယာေျမဥပေဒ (၂၀၁၂)၊ အခန္း(၁၁)၊ ပုဒ္မ (၃၂)အရ စီမံကိန္းၿပီးစီးပါက မိမိထံ ျပန္လည္ ေပးအပ္ရန္ ေတာင္းဆိုႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရးရွိေပသည္။ လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း(၆)၊ ပုဒ္မ(၁၈)ႏွင့္အညီ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္မ်ားခ်ဳပ္ဆိုရန္ လံုး၀မေမ့ပါႏွင့္။

(ဆ ) မွတ္တမ္းတင္သိမ္းဆည္းျခင္း

            လယ္ယာေျမလာေရာက္သိမ္းပိုက္သူမ်ား၏ အမည္၊ မွတ္ပံုတင္နံပါတ္၊ အလုပ္အကိုင္၊ ကုမၸဏီျဖစ္ပါက ကုမၸဏီအမည္၊ လုပ္ငန္း၊ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈျဖစ္ပါက မည္သည္ႏိုင္ငံ၊ ကုမၸဏီစသည္ျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ထားရန္လို သည္။ ထိုသူတို႔၏ လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားခ်က္၊ တင္ျပထားသည့္လယ္ယာေျမဓါတ္ပံုမွတ္တမ္း၊ လယ္ယာ ေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔မွ ခြင့္ျပဳခ်က္မိတၱဴမ်ား (သို႔မဟုတ္) စစ္တပ္ (သို႔မဟုတ္) ေဒသအာဏာပိုင္တို႔၏ အမိန္႔ႏွင့္ စာရြက္စာ တန္းမ်ား၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ၊ အဓမၼျပဳမႈစသည္တို႔ကို မွတ္ တမ္းတင္သိမ္းဆည္းထား ရန္လိုသည္။ သို႔မွသာ မိမိတို႔အခြင့္အေရး မည္သို႔မည္ပံုခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရသည္ကို သက္ဆိုင္ရာ တိုင္ၾကားႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ အမ်ားျပည္သူသိေစရန္ သတင္းမီဒီယာ မ်ားမွတဆင့္ တင္ျပႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

၃။ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို ကာကြယ္ျခင္း (သို႔မဟုတ္) ခုခံေခ်ပေျပာဆိုျခင္း

လယ္ယာေျမသိမ္းဆည္းခံရရာတြင္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကို ခံရႏိုင္ပါသည္။ ထိုသို႔ခ်ိန္းေျခာက္မႈမ်ားကို မိမိတို႔အေနျဖင့္ ဥပေဒ အရ ေခ်ပေျပာဆိုႏိုင္ရန္လိုအပ္ေပသည္။ ထို႔သို႔ ဥပေဒအရ ေခ်ပေျပာဆိုျခင္းျဖင့္ မိမိတို႔၏ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္ေပသည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားသည္ ေခ်ပေျပာဆိုရာတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္သည့္ ဥပေဒဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားျဖစ္ေပသည္။

၄။ တိုင္ၾကားျခင္း/အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္း

            လယ္ယာေျမလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိသူထံမွ လယ္ယာေျမမ်ားကို ဥပေဒႏွင့္အညီ မည္သို႔ပင္သိမ္းေစကာမူ သိမ္းဆည္းခံ လိုက္ရသည့္ ေတာင္သူလယ္သမားအေနျဖင့္ မိမိ၏ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈအတြက္ သက္ဆိုင္ရာသို႔ တိုင္းၾကားႏိုင္ သည္။ အေရးယူေပးရန္ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ေပသည္။

          (က) တိုင္ၾကားရမည့္ သက္ဆိုင္ရာ အဆင့္ဆင့္မ်ား

                        ၁) သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကြက္ေက်းရြာ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔သို႔ တုိင္ၾကားရမည္။ ၎၏ ခ်မွတ္ ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မေက်နပ္လွ်င္ ရက္ေပါင္း (၃၀)အတြင္း ေအာက္ပါ အဆင့္ဆင့္သို႔ အယူခံတင္သြင္းႏိုင္သည္။ (လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း(၈)၊ ပုဒ္မ - ၂၂၊ ၂၃)

                        ၂) သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔ ၏ ခ်မွတ္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မေက်နပ္လွ်င္ ရက္ေပါင္း (၃၀)အတြင္း ေအာက္ပါ အဆင့္သို႔ အယူခံတင္သြင္းႏိုင္သည္။(လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း(၈)၊ ပုဒ္မ - ၂၄)

                        ၃) သက္ဆိုင္ရာ ခရိုင္ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔ ၏ ခ်မွတ္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မေက်နပ္လွ်င္ ရက္ေပါင္း (၆၀)အတြင္း ေအာက္ပါ အဆင့္သို႔ အယူခံတင္သြင္းႏိုင္သည္။ လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း(၈)၊ ပုဒ္မ - ၂၅(က)

                        ၄) သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ သည္ အၿပီးအျပတ္ျဖစ္သည္။ လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း(၈)၊ ပုဒ္မ - ၂၅(ဂ)

                        ၅) ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ (အသိေပးရန္၊ သိေစရန္၊ ထိန္းညိွေပးႏိုင္ရန္) (ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒ အခန္း(၂)၊ ပုဒ္မ(၃)အရတာ၀န္ရွိေနသည္)

                        ၆) ဗဟိုတရားရံုး (ျပန္လည္စစ္ေဆးႏိုင္ရန္) ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အခန္း(၈)၊ ပုဒ္မ(၃၇၈)အရ အခြင့္ အေရးရွိသည္။)

                        ၇) လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္း၀န္ႀကီးဌာန (ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရး ဥပေဒ အခန္း(၂)၊ ပုဒ္မ(၃)အရတာ၀န္ရွိေပသည္)

                        ၈) ေၾကးတိုင္ႏွင့္ ေျမစာရင္းဦးစီးဌာန(ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရး ဥပေဒ အခန္း(၂)၊ ပုဒ္မ(၃)အရတာ၀န္ရွိေပသည္)

(ခ ) ဘယ္ေန႔၊ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္သူက၊ ဘာေၾကာင့္၊ ဘယ္လိုသိမ္း

            လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္ေၾကာင္း လာေရာက္ေျပာဆိုအသိေပးသည့္ေန႔ရက္၊ အခ်ိန္ႏွင့္ ဘယ္သူက၊ ေဘာေၾကာင့္၊ ဘယ္လိုေျပာဆို/ဘယ္လိုအမိန္႔စာျပ၍ ေျပာဆိုသည္။ အႀကံျပဳခ်က္ ၂။ (က)တြင္ ျပန္ၾကည့္ပါ။

            (ဂ ) ဥပေဒ၏ ဘယ္ပုဒ္မကို ခ်ိဳးေဖာက္ေန

                        လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္ျခင္းျပဳရာတြင္ အႀကံျပဳခ်က္(ခ)အရ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေတာင္းယူ ၾကည့္ ရႈရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ လယ္ယာေျမဥပေဒ/ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ မ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနလွ်င္လည္းေကာင္း ၎တို႔အေနျဖင့္ ဘယ္ဥပေဒမွ ဘယ္ပုဒ္မကိုခ်ိဳးေဖာက္ေနေၾကာင္း၊ မိမိတို႔အခြင့္ အေရးမ်ားျဖစ္သည့္ ဘယ္ဥပေဒ၊ ဘယ္ပုဒ္မကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနေၾကာင္း တင္ျပရန္အေရးႀကီးသည္။ အႀကံျပဳခ်က္ ၂။ (ဂ၊ ဃ၊ င)တြင္ ျပန္ၾကည့္ပါ။

          (ဃ) အေထြေထြ

                        လယ္ယာေျမလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိသည့္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားသည္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရး ဥပေဒ(၁၀/၂၀၁၂)ကိုလည္းေကာင္း၊ လယ္ယာေျမဥပေဒ (၁၁/၂၀၁၂)ကိုလည္းေကာင္း ထိုဥပေဒမ်ားပါ မိမိတို႔၏ အခြင့္အေရးမ်ား၊ လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္ရာတြင္မည္သို႔သိမ္းပိုက္ခြင့္ရွိသည္ဆိုသည့္ ျပ႒ာန္းဥပေဒႏွင့္ နည္းဥပေဒ မ်ားကို အေသးစိတ္ေလ့လာ သိရွိနားလည္ထားရန္လိုအပ္ေပသည္။ ထိုနည္းတူ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဥပေဒ၊ အထူးစီးပြား ေရးဇံုဥပေဒစသည့္ သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားကို နားလည္ရန္ ေလ့လာထားသင့္သည္ဟု အႀကံျပဳလိုပါသည္။ ထိုသို႔ေလ့ လာရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားကိုကၽြမ္းက်င္သည့္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ား၊ အေတြ႔အႀကံဳရွိသူမ်ားထံခ်ဥ္းကပ္၍ သင္တန္း မ်ားပို႔ခ်ေပးရန္ေတာင္ဆိုျခင္း၊ ေဆြးေႏြးပြဲ၊ ေဟာေျပာပြဲမ်ား၊ လက္ကမ္းစာေစာင္မ်ား၊ အိတ္ေစာင္စာအုပ္မ်ား ျပဳလုပ္ျဖန္႔ ေ၀ျခင္းစသည့္ပညာေပးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ၾကရန္လိုအပ္ေပသည္။ သို႔မွသာ မိမိတို႔၏ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ မႈမ်ားကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ ကာကြယ္ႏိုင္မည္။ ဥပေဒကေပးထားသည့္ အခြင့္အေရးအတိုင္း မိမိတို႔၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို ေတာင္းဆိုႏိုင္မည္။ တရားမွ်တမႈႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေပသည္။

ေနာက္ဆက္တြဲ

၁) ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒ (၁၀/၂၀၁၂)

၂) လယ္ယာေျမဥပေဒ (၁၁/၂၀၁၂)

မွတ္စုတို

၁။ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒ (၂၀၁၂)

ေျမလြတ္/လပ္/ရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒ အခန္း(၁) ပုဒ္မ(၂)(င)တြင္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ဆိုသည္မွာ အေၾကာင္းအမ်ိဳး မ်ိဳးေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ား မလုပ္ႏိုင္ေတာ့သည့္ေျမႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္က သီးသန္႔လွ်ာ ထားသတ္မွတ္ သည့္ေျမကိုဆိုလိုေၾကာင္း၊ ပုဒ္မ(၂)(စ)တြင္ ေျမရိုင္းဆိုသည္မွာ စိုက္ပ်ိဳးလုပ္ကိုင္ျခင္းလံုး၀မရွိေသာေျမကို ဆိုလိုသည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။

အခန္း(၃)တြင္ ေျမလြတ္/လပ္/ရိုင္းမ်ားလုပ္ပိုင္ခြင့္ အသံုးျပဳခြင့္ဆိုရာတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ခြင့္၊ ေမြးျမဴေရးလုပ္ခြင့္၊ ဓါတ္ သတၱဳတူးေဖာ္ခြင့္ႏွင့္ အစိုးရကခြင့္ျပဳထားေသာ အျခားလုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကိုဆိုလိုေၾကာင္း ျပ႒ာန္းထားသည္။

အခန္း(၃) ပုဒ္မ (၆)(က)တြင္ ေလွ်ာက္ထားျခင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး တိုင္းေဒသႀကီး (သို႔မဟုတ္) ျပည္နယ္အစိုးရ၏ သေဘာထား မွတ္ခ်က္ပါရန္လိုအပ္သည္။

ပုဒ္မ(၇)တြင္ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔သည္ ေျမလြတ္/လပ္/ရိုင္းမ်ား အသံုးျပဳခြင့္ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္၏ သေဘာတူညီခ်က္ရွိမွသာ ခြင့္ျပဳႏိုင္ေၾကာင္း ျပ႒ာန္းထားသည္။

အခန္း(၄)ပုဒ္မ(၁၀)တြင္ ေျမလြတ္/လပ္/ရိုင္းကို အသံုးျပဳခြင့္ျပဳသည့္ ဧရိယာကို သတ္မွတ္ထားသည္။ ပုဒ္မ(၁၁)တြင္ အသံုးခ်ခြင့္ေပးသည့္ ႏွစ္ကာလကို သတ္မွတ္ထားေပသည္။

ပုဒ္မ(၁၂)တြင္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈကို ႏိုင္ငံသားမ်ားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမျပဳႏိုင္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ စီစစ္ခြင့္ျပဳရန္ ျပ႒ာန္းထားသည္။

အခန္း(၆) ပုဒ္မ(၁၆)တြင္ ေျမလြတ္/လပ္/ရိုင္းကို အသံုးျပဳရာတြင္ လိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္းမ်ားကို ျပ႒ာန္းထားသည္။

အခန္း(၇) ပုဒ္မ(၁၈၊ ၂၁ ႏွင့္ ၂၂-ဃ)တြင္  ေျမလြတ္/လပ္/ရိုင္းအသံုးျပဳခြင့္ကို ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ား ကို ျပ႒ာန္း ထားသည္။

အခန္း(၈) ပုဒ္မ (၂၅)တြင္ အျငင္းပြားမႈႏွင့္စပ္လွ်ဥ္း၍ ႏွစ္နာမႈမ်ားကို ႏွစ္နာသူ၏ ဆႏၵႏွင့္ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူညီမႈကို လုပ္ေဆာင္ရန္ေပးရန္ ျပ႒ာန္းထားသည္။

အခန္း(၉)တြင္ ျပစ္မႈႏွင့္ ျပစ္ဒဏ္မ်ားကို ျပ႒ာန္းထားၿပီး အခန္း(၁၀) ပုဒ္မ(၃၀)တြင္ အာမခံရေသာ ရဲအေရးပိုင္သည့္အမႈ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပ႒ာန္းထားေပသည္။

၂။ လယ္ယာေျမဥပေဒ (၁၁/၂၀၁၂)

လယ္ယာေျမဥပေဒ အခန္း(၁) ပုဒ္မ (၃)(င)တြင္ ေတာင္သူလယ္သမားဆိုသည့္ အဓိပၸါယ္ကိုဖြင့္ဆိုရာတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္သာ လယ္ယာေျမကို စီမံခန္႔ခြဲသူ၊ ႀကီးၾကပ္လုပ္ကိုင္သူ၊ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနသူ၊ အသက္ ေမြး၀မ္းေၾကာင္းျပဳသူ၊ စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်သူမ်ားျဖစ္သည္ဟု အနက္အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားေပသည္။ အခန္း(၂)၊ ပုဒ္မ (၆)(က-၅)တြင္ လယ္ယာေျမပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရွိသူမ်ားမွာ ႏိုင္ငံသား၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသားႏွင့္ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူမ်ားျဖစ္သည္ဟု ျပ ႒ာန္းထားေပသည္။ အခန္း(၃)၊ ပုဒ္မ(၉)(က)မွ (စ)ထိတြင္ လယ္ယာေျမလုပ္ပိုင္ခြင့္ရသူတို႔၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို ျပ႒ာန္း ထားေပသည္။ ထိုျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားတြင္ လယ္ယာေျမမွ ထြက္သည့္ အက်ိဳးအျမတ္ကို ခံစားခြင့္၊ ေရာင္းခ်ခြင့္၊ ေပါင္ႏွံ႔ခြင့္၊ ငွါးရမ္းခြင့္၊ လွဲလွယ္ခြင့္၊ ေပးကမ္းခြင့္၊ ပုဂၢလိက ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ အက်ိဳးတူလုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံံမႈဥပေဒႏွင့္ အညီအက်ိဳးတူလုပ္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ လယ္ယာေျမဥပေဒပါ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို မခ်ိဳးေဖာက္သေရြ႕ လယ္ ယာေျမလုပ္ပိုင္ခြင့္ စသည့္အခြင့္အေရးမ်ားရွိေပသည္။

အခန္း(၄)တြင္ လယ္ယာေျမလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္သူမ်ား လိုက္နာရမည့္စည္းကမ္းမ်ားကို ျပ႒ာန္းထားရာတြင္ အထူးသျဖင့္ ပုဒ္မ (၁၂) (စ၊ ဆ၊ ဇ)တြင္ သက္ဆိုင္ရာ သက္ဆိုင္ရာ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔က တရား၀င္ခ်ထားျခင္းမျပဳပဲ က်ဴး ေက်ာ္လုပ္ကိုင္ ျခင္းရန္၊ ခြင့္ျပဳမိန္႔မရပဲ အျခားနည္းျဖင့္ သံုးစြဲခြင့္မျပဳရန္ႏွင့္ မူလစိုက္ပ်ိဳးလွ်က္ရွိေသာ သီးႏွံအမ်ိဳးအစားမွ အျခားသီးႏွံ အမ်ိဳးအစားသို႔ ခြင့္ျပဳမိန္႔မရပဲ ေျပာင္းလွဲစိုက္ပ်ိဳးျခင္းမျပဳရန္ သတ္မွတ္ထားေပသည္။ အခန္း (၁၂)၊ ပုဒ္မ(၃၅) တြင္ ပုဒ္မ(၁၂)အရ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကိုမလုိက္နာသျဖင့္ ပုဒ္မ (၁၉)အရ ခ်မွတ္ထားေသာ အမိန္႔ ကိုမနာခံလွ်င္ ေထာင္ ဒဏ္အနည္းဆံုး (၆)လမွ (၂)ႏွစ္ ထိလည္းေကာင္း၊ ေငြဒဏ္ က်ပ္ (၃)သိန္းမွ (၅)သိန္းထိခ်မွတ္ႏိုင္ သည္။ အလိုက္နာပါက ပုဒ္မ (၃၆)အရ ေထာင္ဒဏ္ (၂) ႏွစ္ကို က်ခံရမည္ျဖစ္သည္။ အခန္း(၁၃)၊ ပုဒ္မ (၄၁)အရ လယ္ယာေျမလုပ္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အျငင္းပြားမႈသည္ ရဲအေရးပိုင္ေသာအမႈျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အာမခံရသည့္ အမႈျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။

ပုဒ္မ (၁၄)တြင္ ႏိုင္ငံ ေတာ္အစိုးရ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရပဲ မည္သည့္ႏိုင္ငံျခားသား၊ ႏိုင္ငံျခားသားပါ၀င္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းကိုမွ် ေရာင္းခ်၊ ေပါင္ႏွံ၊ ငွါးရမ္း၊ လွဲလွယ္၊ ေပးကမ္းျခင္းမျပဳရန္ တားျမစ္ထားေပသည္။ အခန္း(၁၂)၊ ပုဒ္မ (၃၇)တြင္ ပုဒ္မ (၁၄)ပါတားျမစ္ခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္လွ်င္ ေထာင္ဒဏ္အနည္းဆံုး (၁)ႏွစ္မွ (၃)ႏွစ္ထိလည္း ေကာင္း၊ ေငြဒဏ္ က်ပ္(၁၀)သိန္းေအာက္မနည္းသည့္ ျပစ္ဒဏ္အျဖစ္လည္းေကာင္း (သို႔မဟုတ္) ဒဏ္ႏွစ္ရပ္လံုးကို က်ခံရမည္ျဖစ္သည္။

အခန္း(၉)၊ ပုဒ္မ (၂၆၊ ၂၇)တြင္ ဗဟိုလယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲမႈအဖြဲ႔က သိမ္းယူသည့္အေျခအေနမွအပ က်န္အေျခအေနအား လံုးတြင္ လယ္ယာေျမမ်ားသိမ္းယူပါက ႏွစ္နာမႈလံုး၀မရွိေစရန္ ေလွ်ာ္ေၾကးေပးျခင္းႏွင့္ အျခားနည္းလမ္းျဖင့္ စီမံေဆာင္ ရြက္ျခင္းတို႔ကို သက္ဆိုင္ရာက ျပဳလုပ္ေပးရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားေပသည္။

အခန္း (၁၀) ပုဒ္မ (၃၀)တြင္ အျခားနည္းျဖင့္ အသံုးျပဳမည္ဆိုပါက ဗဟိုလယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔၏ သေဘာတူညီမႈ ပါရွိရမည္ျဖစ္သည္။

အခန္း(၁၁)၊ ပုဒ္မ (၃၂)တြင္ လယ္ယာေျမကို သိမ္းယူပါက လိုအပ္သည္ထက္ပိုသိမ္းခြင့္မျပဳျခင္း၊ စီမံကိန္းၿပီးစီးပါက မူလ လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရသူအား ျပန္လည္ေပးအပ္ရန္ ျပ႒ာန္းထားသည္။

ပုဒ္မ (၃၃)တြင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႔ (သို႔မဟုတ္) အာဏာပိုင္က အမိန္႔ဆင့္ဆိုသည္မွတပါး ကၽြဲ၊ ႏြား၊ စားက်က္မ်ားႏွင့္ ရြာဘံုေျမမ်ားကို မပ်က္ဆီးေစဘဲ ဆက္လက္ထားရွိရမည္။

အခန္း(၁၃) ပုဒ္မ(၄၀)တြင္ လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႔၀င္မ်ား သေဘာရိုးျဖင့္ ေဆာင္ရြက္သည့္ကိစၥတစ္ရပ္ရပ္အတြက္ မည္သည့္တရားရံုးတြင္မွ် တရားစြဲဆိုခြင့္မရွိေပ။

ေက်ာ္ထြီး